Η ζωή εν τάφω
Ναι, έχω τις αμφιβολίες μου. Μου τις καλλιέργησαν έντεχνα όπως ακριβώς και την πίστη μου. Τα θρησκευτικά που έμαθα στο Δημοτικό ήταν ένα όμορφο παραμυθάκι, φτιαγμένο να "εγγράψει υποθήκες" στην παιδικότητα μου. Στο κατηχητικό (σχεδόν υποχρεωτική η "φοίτηση" στα νιάτα μου) ο ιερέας δεν είχε πρόθεση για διάλογο. Μας μάθαινε μονότονα "Τα Χριστιανόπουλα" και μας αγριοκοίταζε αν είχαμε απορίες.
Μεγάλωσα φορώντας τα "καλά" μου κάθε πρωινό Κυριακής και μπαίνοντας σε εκκλησίες που μου προκαλούσαν δέος, για να ακούσω μία Θεία Λειτουργία, που αγνοούσα ακόμα τη γλώσσα της. Η πίστη και η κατάνυξη ήταν έννοιες που μου υπαγορεύτηκαν από τα πρέποντα. Ακριβώς όπως το όνομά μου και το βάπτισμα.
Με τον καιρό συνειδητοποίησα την χρησιμότητα του εγχειρήματος: ευφυής λύση στην επιτακτική ανάγκη μας να νικήσουμε την ιδέα του θανάτου. Νωρίτερα, είχα συναντηθεί με τις άλλες "απόλυτες" ανάγκες μου. Την ελπίδα για τα καλύτερα -που πάντα βαυκαλιζόμαστε να πιστεύουμε ότι είναι μπροστά μας- την αφόρητη δίψα να αγαπήσουμε και να αγαπηθούμε -ανυποψίαστοι συνήθως για το πόσο απαιτητική υπόθεση είναι η αγάπη- και την άρνηση να συμφιλιωθούμε με την μοναξιά μας.
Και κάπου στο βάθος, πάντα αναζητούσα δεκανίκι στα δύσκολα από τη "δοτή" μου πίστη. Είναι εκείνες οι στιγμές που σε νικούν στην καθημερινότητα και όπως οι δυνάμεις σου μοιάζουν "κατώτερες των περιστάσεων" σηκώνεις το βλέμμα και ενστικτωδώς σχεδόν, κάνεις αυτό που έμαθες από παιδί: προσεύχεσαι. Ελπίζοντας πως όλους τους καθημερινούς μικρούς θανάτους σου κάποιος τους εποπτεύει, κρυμμένος πίσω από το μπλε της νιρβάνας του. Και θα φτάσει μία παράκληση απλή για να παρέμβει και ν' αρχίσει τα θαύματα. Τι ωραία αφέλεια!! Και πόσο, αλήθεια, δύσκολο να την απαρνηθείς.
Ακούω συχνά ότι η Βίβλος παραμένει το πρώτο σε αναγνωσιμότητα βιβλίο όλων των εποχών. Δεν την μελέτησα και δεν είμαι ειδήμων. Αναρωτιέμαι ωστόσο, πόσο διαφορετικά πράγματα συγκράτησαν όλες οι γενιές των ανθρώπων, που απώθεσαν τις ελπίδες τους εκεί.
Ο κοινός τόπος των επιθυμιών μας συναντήθηκε -λένε- σε κείνο τον κενό τάφο. Αρκεί η σκέψη ότι Ένας νίκησε τους φόβους μας. Ότι Αναστήθηκε. Συνειδητοποιώ απο προχθές πόσο σπουδαίο είναι να 'χουμε κατά νου την Ανάσταση. Λες κι αν ο τάφος δεν ήταν κενός .. θα πεθάνουμε λιγότερο. Ή αν ο τάφος βρεθεί αλλού, θα χουμε εξασφαλισμένο one way ticket για την πύλη του Παραδείσου.
Ζω στην εποχή των αμφισβητήσεων. Κανονικά, ο Άπιστος Θωμάς θα πρεπε να ανακηρυχθεί προστάτης του 21ου αιώνος. Ήδη έκανε το θαύμα του για λογαριασμό του Ντάν Μπράουν και τώρα βάλθηκε να πάρει υπό τη σκέπη του και τον Τζέημς Κάμερον. Κι εμείς οι υπόλοιποι, μόνιμα αφιερωμένοι στη λατρεία του. Τραγικά δύσπιστοι και υποψιασμένοι. Απαιτούμε τεκμήρια αθωότητας κρίνοντας τους πάντες εξ ορισμού ενόχους.
Τα Ιερατεία συνωμότησαν, ο Μέγας Κωνσταντίνος έβαλε το χέρι του, τα Απόκρυφα Ευαγγέλια μας τα στέρησαν, το Ευαγγέλιο του Ιούδα έγινε λαϊκό ανάγνωσμα και ακόμη και το βιβλίο της Ουράντια μοιάζει πιστευτό. Οι λαοί των αποπροσανατολισμένων .. έτοιμοι να δεχτούν τα πάντα. Εκτός από το προφανές: ότι υπάρχει τάφος. Όχι αυτός . Ούτε και τούτος. Αλλά ο δικός μας τάφος. Κι ακόμη δυσκολότερο να τον αντιληφθείς, όχι στο τέρμα της διαδρομής σου, αλλά ενδιάμεσα: στη ζωή εν τάφω.
* Mουσικό κέρασμα το "Υποκριθείτε" από τον Παύλο Σιδηρόπουλο και η ζωή μου όλη by Άκης Πάνου, σε εκτέλεση live από Μητροπάνο και Τερζή.
-----------------------------------------------------------------------------------
Απόσπασμα από το βιβλίο του Στρατή Μυριβήλη "Η ζωή εν τάφω"
Προχώρεσα ως την άκρη του χαρακώματος του λόχου μας. Ως την έβγαση των συρματοπλεγμάτων. Εκεί είναι μια μυστική πόρτα που σφαλνά μ' ένα αδράχτι οπλισμένο με αγκαθωτά τέλια. Επειδή το μέρος είναι ένα νταμάρι όλο πέτρα και δε σκάβεται, σήκωσαν ένα προκάλυμμα με γεώσακους. 'Ετσι λένε κάτι σακιά γεμάτα με χώμα που μ' αυτά οχυρώνουν τα πετρώδικα χαρακώματα. Τα τσουβάλια αυτά κείτουντ' εδώ χρόνον - καιρό έτσι. Θα φάγαν υγρασίες, βροχάδες, χιόνια και ήλιους. 'Ηρθαν και σάπισαν από νερά, ο ήλιος τα τσουρούφλισε και τα 'καψε. Τραβώ το δάχτυλό μου πάνω τους. Λιώνει η λινάτσα. Σαν τα ξεθαμμένα ρούχα των πεθαμένων που ξεφτάνε, σταχτωμένα, με το πρώτο άγγιγμα. Είναι τσουβαλάκια φουσκωμένα κάργα, όπως τα πρωτογέμισαν. Αλλά πάλι κρεμάζουν σαχλά, μισοαδειανά. Κάτου από το δυνατό φεγγάρι μοιάζουν με ψοφίμια σκυλιών, άλλα πρισμένα κι άλλα ξαντεριασμένα, σωριασμένα τόνα πάνου στ' άλλο.
Από δω το θέαμα θα 'ναι πιο όμορφο. Τώρα το κρυμμένο ποτάμι ακούγεται καλύτερα όπως φωνάζει μακριά, μες από τη βαθιά κοίτη του. Θέλω να βγάλω το κεφάλι ψηλά από το προπέτασμα, να ιδώ πέρα. Αν μπορούσα μάλιστα θα καβαλίκευα το χαράκωμα. Ακουμπώ το μπαστούνι στο τοίχωμα, σηκώνουμαι στη μύτη της αρβύλας του γερού μου ποδιού και γαντζώνω τα δάχτυλα στους γεώσακους που 'ναι πάνω - πάνω. 'Ενας απ' αυτούς λιώνει με μιας κι αδειάζει τον άμμο του πάνω μου. Λοιπόν τότες έγινε μιαν αποκάλυψη! Μόλις ξεφούσκωσε αυτό το σακί, χαμήλωσε η καμπούρα του και ξεσκέπασε στα μάτια μου μια μικρήν ευτυχία. Αχ, μου 'καμε τόσο καλό στην ψυχή, λίγο ακόμα και θα πατούσα μια τσιριξιά χαρά.
'Ηταν ένα λουλούδι εκεί! Συλλογίσου. 'Ενα λουλούδι είχε φυτρώσει εκεί μέσα στους σαπρακιασμένους γεώσακους. Και μου φανερώθηκε έτσι ξαφνικά τούτη τη νύχτα που 'ναι γιομάτη θάματα. Απόμεινα να το βλέπω σχεδόν τρομαγμένος. Τ' άγγισα με χτυποκάρδι, όπως αγγίζεις ένα βρέφος στο μάγουλο. Είναι μια παπαρούνα. Μια τόση δα μεγάλη, καλοθρεμμένη παπαρούνα, ανοιγμένη σαν μικρή βελουδένια φούχτα.
Αν μπορούσε να τη χαρεί κανένας μέσα στο φως του ήλιου, θα 'βλεπε πως ήταν άλικη, μ' έναν μαύρο σταυρό στην καρδιά, με μια τούφα μαβιές βλεφαρίδες στη μέση. Είναι καλοθρεμμένο λουλούδι, γεμάτο χαρά, χρώματα και γεροσύνη. Το τσουνί* του είναι ντούρο και χνουδάτο. 'Εχει κι ένα κόμπο που δεν άνοιξε ακόμα. Κάθεται κλεισμένος σφιχτά μέσα στην πράσινη φασκιά του και περιμένει την ώρα του. Μα δεν θ' αργήσει ν' ανοίξει κι αυτός. Και θα 'ναι δυο λουλούδια τότες! Δυο λουλούδια μέσα στο περιβόλι του Θανάτου. Αιστάνουμαι συγκινημένος ξαφνικά ως τα κατάβαθα της ψυχής.
Ακουμπώ πάνω στο προπέτασμα σαν να κουράστηκα ξαφνικά πολύ.
Από μέσα μου αναβρύζουν δάκρυα απολυτρωτικά. Στέκουμαι έτσι πολλήν ώρα, με το κεφάλι όλο χώματα, ακουμπισμένο στα σαπισμένα σακιά. Με δυο δάχτυλα λαφριά, προσεχτικά, αγγίζω την παπαρούνα. Ξαφνικά με γεμίζει μια έγνια, μια ζωηρή ανησυχία πως κάτι μπορεί να πάθει τούτο το λουλούδι, που μ' αυτό μου αποκαλύφθηκε απόψε ο Θεός. Παίρνω τότες στη ράχη ένα γερό τσουβάλι (δαγκάνω τα χείλια από την ξαφνική σουβλιά του ποδιού), και τ' ακουμπώ με προφύλαξη μπροστά στο λουλούδι. 'Ετσι λέω θα 'ναι πάλι κρυμμένο για όλους τους άλλους. Χαμογελώ πονηρά. Κατόπι σηκώνουμαι ξανά στα νύχια κι απλώνω το μπράτσο έξω. Ναι. Το άγγισα λοιπόν πάλι! Τρεμουλιάζω από ευτυχία. Νιώθω τα τρυφερά πέταλα στις ρώγες των δαχτύλων. Είναι μια ανεπάντεχη χαρά της αφής. Μέσα στο χέρι μου μυρμιδίζει μια γλυκιά ανατριχίλα. Ανεβαίνει ως τη ράχη. Είναι σαν να πεταλουδίζουν πάνω στην επιδερμίδα τα ματόκλαδα μιας αγαπημένης γυναίκας. Φίλησα τις ρώγες των δαχτύλων μου. Είπα σιγά σιγά:
-Καληνύχτα... καληνύχτα και να 'σαι βλογημένη.
Γύρισα γρήγορα στ' αμπρί. Ας μπορούσα να κάμω μια μεγάλη φωταψία... Να κρεμάσω παντού σημαίες και στεφάνια! 'Αναψα στο λυχνάρι τέσσερα φιτίλια και τώρα πασχίζω να τη χωρέσω εδώ μέσα, μέσα σε μια τόσο μικρή γούβα, μια τόσο μεγάλη χαρά. Η ψυχή μου χορεύει σαν μεγάλη πεταλούδα. Χαμογελώ ξαπλωμένος ανάσκελα. Κάτι τραγουδάει μέσα μου. Τ' αφουγκράζομαι. Είναι ένα παιδιάτικο τραγούδι:
Φεγγαράκι μου λαμπρό....
Ετικέτες Αντιρρήσεις
Permalink για το "Η ζωή εν τάφω"
12 Comments:
@oistros, ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ.
ΥΓ
Αφιερωμένο στο Φιλοξενείο σου, και σε ευχαριστώ για την τιμητική πρόσκληση αλλά τα πράγματα ήρθαν αλλιώς.
Καλή συνέχεια!
(ελπίζω την τρίτη φορά να λειτουργήσει το λινκ:)
η Ανάσταση είναι ίσως η μόνη λογική απάντηση σε έναν κόσμο που φαντάζει παράλογος και συχνά άλογος...
όσο κι αν προσπάθησα να την λησμονήσω "ταις του βίου πραγματείαις" ήταν πάντα εκεί... καλά κρυμμένη αλλά παρούσα και φανερωνόταν άξαφνα ως το έσχατο νόημα των μικρών πραγμάτων....
Rocker
Λειτούργησε :)
Ελπίζω κι εσύ να λειτουργήσεις σύντομα στην .. τρίτη φορά.
Ταλιμπάνε
μου έλειψαν οι διαφωνοσυμφωνίες μας :) Ψάχνω τα "αναστάσιμα" γύρω μου και απορώ: πως τόσο πολλοί άνθρωποι παραγνωρίζουν συστηματικά το επιτρεπόμενο. Δερνοκοπανιούνται μέρες τώρα οι κάθε λογής Κάμερον και κάτι παθιασμένοι ιερείς για την τοποθεσία του τάφου. Την ίδια ώρα που οι φοιτητές παίζουν ξύλο στο δρόμο και το στράτευμα ψάχνει τα στρινγκάκια του. Αν η Ανάσταση κυκλοφορεί σε one size για όλους, θα ψάχνω μάταια να βρω small :)
Στο "έσχατο νόημα των μικρών πραγμάτων" θα με βρείτε σύμφωνη: είναι αυτό που πεισματικά έχουμε απωλέσει. Η Ανάσταση προϋποθέτει Σταύρωση κι εμείς εννοούμε πλέον να περνάμε όσο πιο καλά γίνεται.
ειλικρινά, δυσκολεύομαι να πιστέψω τη γραφή ..."κρυμμένος πίσω από το μπλε της νιρβάνας του"...
Μάλλον δε μιλάτε για ... Τον δι' ημάς τους ανθρώπους και δια την ημετέραν σωτηρίαν κατελθόντα εκ των ουρανών και σαρκωθέντα εκ Πνεύματος Αγίου και Μαρίας της Παρθένου και ενανθρωπήσαντα. Σταυρωθέντα τε υπέρ ημών επί Ποντίου Πιλάτου και παθόντα και ταφέντα. Και αναστάντα τη τρίτη ημέρα...
Αυτός ο Άλλος, ούτε κρυμμένος από την ανθρώπινη ιστορία, ούτε σε "νιρβάνα", απών από την υπαρξιακή αγώνα και τον πόνο του ανθρώπου.
Η εποχή μας δεν πρωτοτυπεί στην αμφισβήτηση της ιστορικής του παρουσίας ή της θεότητός Του και δεν είμαι ο κατάλληλος να εξηγήσει πώς ένας άσημος ξυλουργός, που δεν κατάφερε να αποφύγει τον ατιμωτικό σταυρικό θάνατο, κατάφερε με μια παρέα άσημων κι απαίδευτων ανθρώπων να ξεγελάσει μετά θάνατον την ανθρωπότητα...
Απλά, εύχομαι να απαλλαγείτε από το "δεκανίκι" της "δοτής" σας πίστης, κι ελεύθερη πια, να αρνηθείτε τις ευφυείς και χρήσιμες λύσεις των ανθρωπίνων αναγκών μας ή... να ανταποκριθείτε στο ερωτικό Του κάλεσμα.
Όλα τα ενδιάμεσα, υποτιμούν το πνεύμα και την ψυχή σας...
Με ειλικρινή εκτίμηση,
Νικόλαος
Δύσκολο να συμφωνήσουν οι άνθρωποι σε όλα Νικόλαε. Κι ακόμη δυσκολότερο να περιγράψουν κάποιες φορές τη σκέψη τους με λέξεις. Έγραφα ότι από κεκτημένη ταχύτητα συχνά φανταζόμαστε ότι Θεός είναι μία δύναμη που έχει διάθεση να διακόπτει τη Νιρβάνα της όποτε μία απλή μας παράκκληση το απαιτεί. Συνήθως πια πιστεύουμε ότι δεν του οφείλουμε τίποτα ενώ τον θεωρούμε στρατευμένο στις απαιτήσεις μας: τις συνήθως μικρές, ανόητες κι ασήμαντες. Χαλαρώστε .. οι παρεξηγήσεις για τον γραπτό λόγο εφευρέθηκαν ως έννοια :)
Ωραία...για δεστε κι εδώ...
Eξαιρετικό ποστ με προβληματισμούς, θέσεις και κατευθύνσεις... Η πληρότητα της ύπαρξης μας και συνάμα η ανασφάλεια μας, απαιτεί τη δημιουργία του μεταφυσικού...
Θα πρόσθετα στη μουσική επένδυση το τραγούδι " Τούτος ο τάφος , δεν είναι τάφος.... " του Ακη Πάνου, μάλλον πιο ταιριαστό το βρίσκω...
Πολύ όμορφο κείμενο. Και αυτό του Μυριβήλη που το θυμάμαι, δεν σου δίνει τέλεια την αίσθηση της αντίθεσης του έξω με τον μέσα κόσμο;
Σου αφιερώνω την "άδεια εκκλησία".
Σου αναγνωρίζω την κυριαρχία μέσα μου
Αν και ποτέ δεν σ’ έχω αποκαλέσει
Κύριε
Δεν θυμάμαι παρά ελάχιστα από τα λόγια σου
γιατί δεν θέλω να ταριχέψω τις αξίες σου
Κύριε
Γεννήθηκα πριν απο την αμαρτία αν και ποτέ
δεν θα δεχόμουν πως αμάρτησα
Κύριε
Κι αυτό γιατί δεν έχω το προνόμιο της επιλογής
ελάχιστοι το’ χουν
που σ’ ανακάλυψαν πριν απο μένα,
Γραμματείς και Φαρισαίοι
που συνωστίζονται μπροστά στα ιερά σου
και δεν με χωράει ούτε το προαύλιο
της εκκλησίας σου
Κύριε,
γι’ αυτό στις μοναχικές πλαγιές της απόγνωσης,
μιας και δεν θυμάμαι τα λόγια
που θα σ’ έφταναν,
γίνομαι ένα με το μουγκρητό του χειμάρρου
που ορμητικός ξεριζώνει τις κυψέλες του μελιού σου,
αφήνοντας στη θέση τους τη λασπώδη ερημιά της πληρωσής μου,
τραβώντας την άδεια εκκλησία μου
στις λεηλατημένες όχθες της πίστης μου,
Κύριε.
rocker Μας έχεις λυώσει τις καρδιές και συνεχίζεις να μας το κάνεις.
Είμαστε φτιαγμένοι από "υλικά" που διαρκώς ζητούν εξήγηση τελικά :)
Ίσως γιατί οι άλλοι μόνιμα αγνοούν τις συνθήκες μας. Κι ίσως ακόμη γιατί όλο και πιο δύσκολα ξεκοιλιάζουμε τις λέξεις για να βρούμε τα νοήματα που κρύφτηκαν πίσω τους. Φίλοι βομβαρδίζουν από χθες το μέηλ μου με παραινέσεις και συμβουλές. Με μαλώνουν τρυφερά για την "απιστία" μου. Ίσως οι υπολογιστές του μέλλοντος κριθεί σκόπιμο να μας αναπαριστούν την ώρα που γράφουμε ένα κείμενο. Όχι για να κομπάσει η ασημαντότητά μας αλλά για να βρουν όσοι το διαβάσουν τις "ανάσες" και τα χαμόγελα που κρύψαμε. Το θυμό ή τη σκωπτική μας διάθεση. Φοβάμαι ότι οι περισσότεροι αγνόησαν συστηματικά το κείμενο του Μυριβήλη, που δεν επέλεξα τυχαία. Ο ήρωάς του ανακαλύπτει το Θεό στη θωριά ενός μικρού λουλουδιού που ανθίζει στα χαρακώματα κι ενστικτωδώς αρχίζει να το φροντίζει.
sourfou
κουραστικά μεγάλο αφιέρωμα σε μία απλώς ατυχή επιλογή. Ανόητοι θα υπάρχουν πάντα και μερικοί θα τους κοιτούν αμήχανα.
Υ.Γ. Το "βραβείο" ανήκε μάλλον στη μητέρα :)
Αθανάσιε
υποκλίνομαι. Είστε μουσική εγκυκλοπαίδεια :)
herinna
ό,τι σκεφτόμουν είναι στην "άδεια εκκλησιά" σας. Θερμά σας ευχαριστώ.
Πατερα Νικολαε,
ο Κυριος σαφως ειναι κρυμενος πισω απο το μπλε της νιρβανας του, δι αυτο και δεν κατηλθε ο Ιδιος αλλα εστειλε τον Υιον Του.
Το συστημα Του ειναι να μην δειχνει ποτε το προσωπο Του.
Σ΄αυτο ακριβως οφειλει και την δημοσιοτητα του, την μεγαλη του φημη την οποια δεν προτιθεται να καταστρεψει δια κανεναν πουστην!
Γνωριζει οτι αν εμφανιστει ο ιδιος την ...πατησε !!!
Γνωριζει ομοιως, οτι δεν ειναι να εμπλεκει κανεις με τους Ανθρωπους, διατουτο κραταει αποστασεις ασφαλειας καθοτι διαπιστωσε τι συνεβη εις "Τον δι' ημάς τους ανθρώπους" τον οποιον ...κατηλθεν δια την "ημετεραν σωτηριαν".
Πατερα Νικολαε,
ευχεστε εις την καν Οιστρον "...να αρνηθείτε τις ευφυείς και χρήσιμες λύσεις των ανθρωπίνων αναγκών μας" (σ.σ. -χρηση χαρτιου υγειας, μεσων μαζικης μεταφορας, λειτουργεια αποροφητηρα κλπ)
"...ή... να ανταποκριθείτε στο ερωτικό Του κάλεσμα".
Το τελευταιο, αν θυμαμαι καλα, εμπιπτει στο αρθρο του Ποινικου Κωδικα περι προτροπης σε ακολασια( αν κανω λαθος ας με διορθωσει ο Αθανασσιος).
θείε ο πατερας μάλλον εννοεί ακολασία κατά του διαβόλου....τον παρεξήγησες...
είναι αυτό που λέμε (δουλιά δεν είχε ο διάολος.... γ.... τα παιδιά του) ...
Δημοσίευση σχολίου
<< Home