;
Ο τελευταίος πειρασμός του Ν.Καζαντζάκη
Δεύτερη ματιά στα αναγνώσματα που "βαραίνουν" βιβλιοθήκες και βολεμένες συνειδήσεις. Ο Τελευταίος Πειρασμός "σταύρωσε" και "εξοστράκισε" τον Καζαντζάκη. Σε κάτι τέτοια αποσπάσματα του θυμάμαι πόσες συγνώμες ΔΕΝ του είπαν
"Η κάθε στιγμή του Χριστού είναι αγώνας και νίκη. Νίκησε την ακαταμάχητη γοητεία της απλής ανθρώπινης χαράς, νικήσε τους πειρασμούς, μετουσίωνε ολοένα τη σάρκα σε πνέμα κι ανηφόριζε, έφτασε στην κορυφή του Γολγοθά, ανέβηκε στο Σταυρό.
Μα κι εκεί ο αγώνας του δεν τελείωσε, επάνω στο Σταυρό τον περίμενε ο Πειρασμός, ο Τελευταίος Πειρασμός, σε μια βίαιη αστραπή άπλωσε το πνεμα του Πονηρού μπροστά από τα λιποθυμισμένα μάτια του Σταυρωμένου το πλανερό όραμα μιας γαλήνιας, ευτυχισμένης ζωής: είχε πάρει, λέει, έτσι του φάνηκε, τον εύκολο στρωτό δρόμο του ανθρώπου, είχε παντρευτεί, είχε κάμει παιδιά, τον αγαπούσαν και τον τιμούσαν οι άνθρωποι. Και τώρα γέρος πια, κάθουνταν στο κατώφλι του σπιτιού του, θυμόταν τις λαχτάρες της νιότης του και χαμογελούσε ευχαριστημένος. Τι καλά, τι φρόνιμα που έκαμε και πήρε το δρόμο του ανθρώπου, και τι παραφροσύνη ήταν εκείνη να θέλει, λέει, να σώσει τον κόσμο ! Τι χαρά που γλίτωσε από τις κακουχίες, το μαρτύρι και το Σταυρό.
Να ποιος ήταν ο τελευταίος πειρασμός που ήρθε, σε μιαν αστραπή, να ταράξει τις στερνές στιγμές του Σωτήρα.
Μα ολομεμιάς τίναξε ο Χριστός το κεφάλι, άνοιξε τα μάτια, είδε, όχι, όχι, δεν πρόδωκε, δόξα σοι ο Θεός, δεν λιποτάχτησε, εξετέλεσε την αποστολή που του εμπιστεύτηκε ο Θεός, δεν παντρεύτηκε, δεν έζησε ευτυχισμένος, έφτασε στην κορυφή της θυσίας, βρίσκεται καρφωμένος απάνω στο Σταυρό.
'Εκλεισε τα μάτια του ευτυχισμένος, και τότε ακούστηκε θριαμβευτικιά η κραυγή: "Τετέλεσται !" Δηλαδή τέλεψα το χρέος μου, σταυρώθηκα, δεν έπεσα στον πειρασμό.
Για να δώσω ένα ανώτατο πρότυπο στον αγωνιζόμενο άνθρωπο, για να δείξω πως δεν πρέπει να φοβάται τον πόνο, τον πειρασμό και το θάνατο, γιατί όλα αυτά μπορεί να νικηθούν, νικήθηκαν κιόλα, γράφτηκε το βιβλίο ετούτο. Ο Χριστός πόνεσε, κι από τότε ο πόνος άγιασε, πολέμησε, ως την τελευταία στιγμή, ο Πειρασμός να τον πλανέψει, κι ο Πειρασμός νικήθηκε, σταυρώθηκε ο Χριστός, κι από τότε νικήθηκε ο θάνατος.
Κάθε εμπόδιο στην πορεία του γίνουνταν αφορμή κι ορόσημο νίκης, έχουμε πια ένα πρότυπο μπροστά μας, που μας ανοίγει το δρόμο και μας δίνει κουράγιο".
Ετικέτες Αποστάγματα
Permalink για το "Ο τελευταίος πειρασμός του Ν.Καζαντζάκη"
19 Comments:
Ο "Τελευταίος Πειρασμός" είναι το πιο βαθιά θρησκευτικό βιβλίο που διάβασα ποτέ. Μιλά για την αιώνια μάχη ανάμεσα στο πνεύμα και την ύλη με μοναδικό τρόπο. Άλλα μοναδικός είναι και ο "Φτωχούλης του Θεού". Και όχι, δε θα έλεγα ότι είμαι πιστός, αλλά βιβλία σαν κι αυτά που και που με κάνουν να σκέφτομαι και την "άλλη όψη" της ζωής
Ευκαιρία για μια θεολογική κουβέντα.
Γιατί η εκκλησία κυνήγησε αυτό το βαθύτατα θρησκευτικό και χριστιανικό βιβλίο;
Τα περί παπαδαριού και γάμου με τη Μαγδαληνή είναι αφέλειες. Κάποιοι που ξέρουν και σκέφτονται τους ξεσήκωσαν.
Γιατί; Τί ενόχλησε;
Έχω άποψη αλλά θα ήθελα να άκουγα και τις δικές σας.
Ας το συζητήσουμε λοιπόν. Περισσότερο ρεαλιστικά παρά από την θεολογική του άποψη.
Θα πρέπει να θυμηθούμε όμως και το ιστορικό φόντο της εποχής. Ο Γληνός προωθεί μεταρρύθμιση στην Παιδεία. Λέει συχνά ότι η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση απαιτεί μεταρρυθμίσεις στην πολιτική και την θρησκειολογική προσέγγιση. Ο Βάρναλης περιγράφει τα γεγονότα γράφοντας:«Το σύνθημα της επίθεσης ενάντια στην Ακαδημία και στο Μαράσλειο το έδωσε η «Εστία» η οποία μ' ένα κύριο άρθρο άρχισε τις κατάρες και τους αφορεσμούς.Τίτλος: Κοινωνικό σκάνδαλο! Μέσα σε δυο ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα (Παιδαγωγική Ακαδημία και Μαράσλειο) γίνεται αντεθνική εργασία! Εκεί «υπονομεύονται» τα τιμιότατα της φυλής! Εκεί ονομάζονται σάπια τα ιδανικά της πατρίδας, κουρελόπανο η σημαία μας! Εκεί βρίζεται η... Παναγία!".
Τα ανέκδοτα της εποχής είναι χαρακτηριστικά. Τα υποδαυλίζουν οι "βολεμένοι" κάθε εξουσίας. Και της εκκλησιαστικής περιλαμβανομένης. Το πιο γνωστό είναι εκείνο με τον παππού και την εγγονή του, η οποία ξαφνικά αποφασίζει να ... ουρήσει δημοσίως.
Ο παππούς την ρωτά εμβρόντητως που τα έμαθε αυτά τα .. κόλπα. και η μικρή απαντά: Στο Μαράσλειο! ΄Ετσι μας διδάξανε οι καθηγητές μας. Να είμαστε «υπεράνω των προλήψεων».
Ο Καζαντζάκης -νομίζω- ήταν κάτι σαν τις σημερινές παράπλευρες απώλειες των πολέμων. Τουλάχιστον έτσι ξεκίνησε. Μετείχε σε μία εκδήλωση με τον Γλυνό και τον Πανάι Ιστράτι. Η Ασφάλεια παρεναίβει. Απέλασε τον Ιστράτι, δίκασε τον Γληνό και τον Καζαντζάκη τον παρέδωσε στο ... Ιερατείο της εποχής. Η Εκκλησία εν συνεχεία απλώς έκανε αυτό που κάνει ανά τους αιώνες (συχνά με άχαρο τρόπο): περιφρούρησε το μαντρί. Κι ο Καζαντζάκης ήταν ένα μαύρο πρόβατο που βάλθηκε να σκέφτεται και είχε και το θράσος να γράφει σκέψεις που ξένιζαν. Τα κείμενά του δεν ευλογούσαν κεριά και καντηλέρια, παραμυθάκια και μύθους, ναούς και ράσα. Άρα συνειρμικά ήταν επικίνδυνος. Το τι ακολούθησε καθώς και ένα εξαιρετικό κείμενο για την περιβόητη κηδεία του στο Ηράκλειο και τον αφορεσμό του σκοπεύω να τα φέρω σύντομα εδώ.
Θέλω όμως να ακούσω και την δική σας άποψη.
@ αδαής
αγαπητέ μου για να βρούμε τους πιστούς πρέπει να ορίσουμε με σαφήνεια την έννοια της πίστης. Αν πίστη νοείται ό,τι περιγράφει το κύρηγμα Χριστόδουλου τότε θα καταταγώ εθελοντικά στα τάγματα των απίστων :)
περαστικος απο δω ..
Ο αγωνας του ν.κ. ενας αγωνας για τη διαρκη βεβαιωση της αγωνιας του ανθρωπου και για το θησαυρισμα του ωραιου καματου της αυτοκαθαρσεως και της αυτολυτρωσεως ηταν βεβαιο και το ηξερε και ο ιδιος οτι θα προκαλουσε τη μενη του παπαδαριου .
Προθεση του ν.κ. δεν ηταν τοσο να θιξει με τη διαφανεια του συμβολισμου τις πηγες των χριστιανικων βιωματων οσο να παρουσιασει δια μεσου του μυθου του , τη δυναμη που εχει η ψυχη τ ανθρωπου για να πορευτει προς τη λυτρωση .........
Αγαπητοί φίλοι
Θεός,Θεός, Θεός...Βαρέθηκα να ακούω τη σιχαμένη αυτή λέξη να ζει τη ζωή μου και τις ζωές τόσων ακόμα δισεκατομμυρίων ανθρώπων στον κόσμο...Θα απαντήσει κάποιος:είναι έμφυτη ανάγκη του ανθρώπου να πιστεύει.Λάθος.Είναι έμφυτη ανάγκη του ανθρώπου να νιώθει ότι προστατεύεται,οτι ακόμα δεν έχει βγει από τον αμνιακό σάκο,ότι πάντα παντού και πάντοτε θα υπάρχει κάποιος να τον προσέχει, να του εξηγεί(όπως εξηγεί ο γονιός στα μικρά) γιατί η φύση είναι έτσι όπως τη ζει κι όχι όπως τη θέλει...Όσοι πιστεύουν και διαβάζουν αυτό το σημείωμα, τους καλώ ευθέως να αναρωτηθούν, χωρίς προκατάληψη, πως θα ένιωθαν αν έκαναν αυτό που ζητούσε ο Νίτσε:αν σκότωναν τον θεό τους;;;Δε θα νιώθατε την άγρια "χαρά" που νιώθει ο μητροκτόνος, το οτι σκότωσε τις ρίζες του κ το παρελθόν του, ότι πια είναι σαν να έχει αναγεννηθεί(ακραίο παράδειγμα, ομολογώ, αλλά θέλω να σας ταρκουνήσω)αλλά συνάμα και τον πανικό του ότι είναι μόνος, ότι πρέπει να στηριχτεί στις δυνάμεις του...Εγώ προσωπικά δεν πιστεύω, όμως βρίσκω ότι πίσω από την κάθε θρησκεία,ανεξαιρέτως και χωρίς προκαταλήψεις, και φιλοσοφία βρίσκεται μία και μόνο αλήθεια:ο Θεός είναι ο συμβολισμός της αέναης πάλης του ανθρώπου με τον εαυτό του.Ας γίνουμε λοιπόν αρκετά δυνατόι για να κοιτάξουμε στα μάτια τον εαυτό μας και να τον πολεμήσουμε μόνοι μας μέχρις εσχάτων και να νικήσουμε...
Ανώνυμος
Συμπληρωματικά με την τελευταία μου παρατήρηση, πολλοί από εσάς θα απορούν για το πόσο σχετική είναι στο συγκεκριμένο άρθρο:Ο Ν.Καζαντζάκης θεωρείται ο καλύτερος μαθητής του Νίτσε, ο άνθρωπος που για τον θάνατο δεν άφησε τίποτα, κι έγραψε αυτό το καταπληκτικό και βαθιά, απίστευτα βαθιά ανθρώπινο βιβλίο(που έγινε εξίσου πανέμορφη ταινία από τον Μ.Σκορσέζε, η οποία όμως απαγορεύτηκε από κάποιους "ελληνοχριστιανούς οθόδοξους" τάχα νεοναζί στην Ελλάδα το 1988 νομίζω) θέλοντας να τονίσει την ανθρώπινη (κ ίσως και μοναδική φύση του Χριστού,αυτού του τόσο όμορφου κ αγνού επαναστάτη,του οποίου τα λόγια τόσο παρερμηνεύθηκαν, κατά τη γνώμη μου).Με ποιον παλεύει ο Χριστός καθόλη τη διάρκεια της ζωής του;Με τον εαυτό του...Ποιον οικτίρει πάνω στον Σταυρό;Τον εαυτό του...Ποιον υπερβαίνει με τη Σταύρωσή του,την ανθρωποθυσία δηλαδή που συναντάμε σε τόσους λαούς;Τον εαυτό του πάλι...Κ τέλος για ποιον τα κάνει όλα αυτά;Για ποιον σκοτώνει τον εαυτό του, μηδενίζει το εγώ του, υπερυψώνεται πνευματικά πολύ πέρα άπό το εγωιστικό εμείς;Για τους ανθρώπους, φίλοι μου...Ο νοών νοείτω...
Ανώνυμος
Πως να διαφωνήσει κανείς με το αφοπλιστικό σας συμπλήρωμα? Ξέρετε, πέρα από τις διδαχές και τα βαπτίσματα ο Θεός του καθενός έχει τη μορφή που του δίνουμε. Η αγράμματη γριούλα των πολέμων και της κατοχής δίκαια πιστεύει σε έναν αυταρχικό και άκαμπτο Θεό. Οι κοινωνίες που θεωρούν την κλειτοριδεκτομή κάθαρση της γυναικείας υπόστασης εύλογο θα 'ταν να επιλέξουν ένα Θεό τιμωρό.
Αν αντίστοιχα ο Θεός (κι η απελπισία ή ο αγώνας αν θέλετε) των περισσοτέρων μας είναι ένα ομοίωμα των 21 γραμμαρίων μας (άλλοι το λένε ψυχή) ποικίλλει με βάση τις ερμηνείες μας. Μερικοί, τέλος, αγωνίζονται συνειδητά για το ακριβώς αντίστροφο. Να μην τον σκοτώσουν μέσα τους. Κάποιες φορές η πατροκτονία είναι εύκολη λύση. Η συμβίωση αντίθετα απαιτεί κόπο.
Αγαπητέ/ή Οίστρε,
Συμφωνώ με το έξυπνα διατυπωμένο και αρκετά σταθερό αντεπιχείρημα σου...Όντως η συμβίωση, απαιτεί κόπο, αλλά τι ζητά ο άνθρωπος, μία συμβίωση με τον εαυτό του ή μήπως την υπέρβαση του(θυμίσου τον Υπεράνθρωπο)...Γιατί ξέρεις τα 21 γραμμάρια(εύστοχη κ η αναφορά σου στην ταινία του Ιναριτου) χάνονται, αυτό που μένει είναι πώς τα ζύγισες, με ποια πυκνότητα αυτά τα λιγοστά γραμμάρια κατάφεραν να αντιληφθούν τον κόσμο γύρω τους κ να εισπνεύσουν τη ζωή...Όσον αφορά δε τους συνειδητά θρησκευόμενους,εκεί πάω πάσο, αν και να σου πω, είμαι σίγουρος ότι βαδίζουμε σε παράλληλα κι όχι τεμνόμενα μονοπάτια...
Θα με κάνετε να συμπαθήσω τους "ανώνυμους". Συνήθως το κίνητρό τους είναι ταπεινό. :)
Tι ζητά ο άνθρωπος? Τι ερώτημα! Έχετε κατασταλάξει? Τι είναι δυσκολότερο αλήθεια, να συμβιώνεις με τον εαυτό σου, να αφήνεσαι στα χέρια ενός Πανσυγχωρούντα Θεού, να τον σκοτώνεις όταν τολμά να σε τυρρανήσει με το βλοσυρό του πρόσωπο ή να αναζητάς παράλληλα τις δικές του υπερβάσεις και τις δικές σου?
Ξέρετε οι παράλληλες ευθείες πάντα με γοήτευαν. Είχαν μία ματαιότητα που τις έκανε πιο στωικές. Αλλά και οι τεμνόμενες χρειάζονται, για να κοροϊδεύουν τη μοναξιά μας. Οι παντελώς βαρετές είναι μόνο οι εφαπτόμενες.
Και το μπαλάκι .. αλλάζει τερέν :)
Ξέρεις οίστρε, νιώθω πως η ζωή μου είναι τόσο σύντομη και τόσο απίθανο να επαναληφθεί ποτέ, που δεν νιώθω την ανάγκη να κοροιδέψω τη μοναξιά, αλλά να τη βιώσω γιατι στο κάτω κάτω, όσο κι αν πιστεύεις, όσο κι αν προσπαθήσεις να το αρνηθείς, είμαστε εδώ που έιμαστε, άγνωστο το γιατί, από που, από ποιον αλλά πάντως είμαστε, για να ζήσουμε μόνοι μας...Φαντάζομαι θα σκέφτεσαι "αυτός για να είναι κ ανώνυμος και να τα λέει κι αυτά, έχει μάλλον κάποια μορφή βαριάς μανιοκατάθλιψης".Σε διαβεβαιώ όμως, πως τουλάχιστον κλινικά δεν πρέπει να έχω, ή αν έχω δεν μου το χουν πει...Απλά,όποτε κοιτιέμαι καλά στον καθρέφτη, νιώθω ένα ιαματικό, θα έλεγα, αίσθημα μοναξιάς, που με κάνει να βλέπω, να νιώθω και να αισθάνομαι τον κόσμο σαν εγώ να μη συμμετέχω σε αυτόν.Και να σου πω και κάτι:μου αρέσει αυτό...
Μπαίνετε ωστόσο στον κόπο να φανταστείτε τι θα σκεφτώ. Κάνω, ξέρετε, το ίδιο λάθος συχνά. Θεωρώ ότι η μοναξιά και η "μοναδικότητα" φτιάχτηκαν σε ελάχιστα τεμάχια. Και μετά το εργοστάσιο έκλεισε. Στην πραγματικότητα η ζωή μου με διαψεύδει. Μου αποκαλύπτει διαρκώς αδυσώπητες μοναξιές άλλων ανθρώπων που δεν είχαν την τύχη να τις επιλέξουν καν. Και μερικών όμως που τις επέλεξαν. Με θλίβουν συχνά οι πρώτοι. Οι δεύτεροι στέκονται νηφάλιοι και σχεδόν ευτυχείς στους καθρέφτες τους. Παρεπιπτόντως, πρόσφατα "κληρονόμησα" έναν καθρέφτη που γράφει "Κι αυτό θα περάσει". Πάει καιρός που τον κοροϊδεύω σε κάθε βλέμμα. Στο βάθος δεν θέλω τίποτα να περάσει. Η μοναξιά είναι ένας ευρύχωρος και απολύτως δημιουργικός χώρος. Ακριβώς επειδή τον καταλαμβάνεις μόνος σου και δε στον διεκδικεί κανείς.
vre paidia poly sth koultoura to rixate...
as doume ta pragmata pio apla...an yparxei enas logo pou pistevo ston Xristo einai oti lygise...kai ekei einai h oli ypothesi.O NK kanei loipon mia ypothesi (poky sosti gia mena) pano se ayto to dedomeno.
Kai omos o Kyrios den arneite thn moira tou...menei ekei!apla lygise gia mia stigmh...
Ti peiraxe tous kolopapades ???vtreite mou theologo na mou exhghsh...
Ayto den einai Xristianismos?na lygiseis epeidh eisai anthropos na to xeperaseis apo epilogh kai ...na pas sthn syxh tou theou.
tous peira3e epeidh o Xristos apo th dia8hkh fenetai alan8astos kai mh amartolos...enw sto vivlio tou NK deixnei to gio tou 8eou pio an8rwpo apo pote...me dilimata kai peirazmous...
agapite anwnume,
den xreiazetai kanenas theologos gia na sou dwsei eksigisi..o Xristos profanws kai logw tou oti itan theanthrwpos efere kai tin athrwpini fysi kai anthrwpines adynamies eixe. Auto fainetai se diafora simeia tis kainis diathikis: kai tin anthrwpini anagki gia trofi eixe, eidallwsden tha pernouse mesa apo peirasmous 40 meres stin erimo, kai to anthrwpino sunaisthima tis orgis ekdilwse otan ediwkse tous emporous pou ekanan pazaria mesa ston nao kai to anthrwpino sunaisthima tou fovou edeikse stin proseuxi tou ston kipo tis gesthimanis otan parakalouse ton Patera tou na min piei apo to pikro potirio tou ponou.. Mesa se ola auta omws uparxei mia leptomereia..An theloume ontws na dextoume oti o Xristos irthe ston kosmo me uperanthrwpo tropo, oti diladi i Panagia itan parthenos kai auto pou ensarkwse ton Xristo itan i xari tou Agiou Pneumatos, tote tha prepei na dextoume kai oti i fysi tou itan tetoia wste na min ferei to anthrwpino, pathos de tha pw, xaraktiristiko tis seksoualikis elksis kai epithimias pros to anthitheto fulo. Gia mena ekei einai to lathos tou kazantaki.. Den mou aresei oute parwpides na vazw, oute lew oti oloi oi anthrwpoi pou einai mesa stin ekklisia skeftontai kai sumperiferontai ortha..alla se kati tetoia nomizw zitima aplis logikis kai apodoxis i mi kapoiwn vasikwn dogmatwn tis ekastote thriskeias..
distixos den exo diabasei to mithistorima. me epifilaksi ekfrazo thn apopsi oti gia na ermineysoume to siggekrimeno apospasma, tha prepi na meletisoume to mithistorima sinolika.einai gegonos oti para tin poiitiki adia o sigrafeas tha prepei na sebete to thriskeytiko dogma alla kai to thriskeytiko sinestima.den tha epixiriso na to krino peretero ( akribos epidi kata tin gnomi mou i apantisi briskete sto mithistorima sinolika) alla nomizo oti oi aforizmi kai oi katares ekmeroys tis ekliseias den ofeloun para mono adikoun eno antitheta i logotexniki proseggish h filosofiki diathesh kai h episeimansh ton simion opou iparxoun antiriseis h taftisi apopseon einai poio diafotistikes.diabazontas to mithistorima tha mporo na exo poio olokliromeni apopsi.omos thelo na statho se olous aytous pou prospathoun na isopedosoun ta panta aporiptontas thn thriskia me oreopoiimena logia kanontas mia erotish. einai dinaton na eginan ola toso tixea ?
ayta peri magdalinis kai anthropinon anaggon einai geliotites kai malista eskemenes
Ποιους λογους μπορουν να επικαλεστουν οι αθεοι, οταν υποστηριζουν οτι ενας νεκρος δεν μπορει να αναστηθει; Τι ειναι πιο δυσκολο; να γεννηθει κανεις ή να ξαναγεννηθει κανεις; να υπαρξει αυτο που δεν υπηρξε ποτε ή να εξακολουθει να υπαρχει αυτο που υπηρξε; Ειναι αραγε πιο δυσκολο να κατακτησεις την υπαρξη ή να επιστρεψεις σε αυτην; Η συνηθεια κανει το πρωτο να φαινεται ευκολο και η απουσια συνηθειας κανει το δευτερο να φαινεται αδυνατο..Pascal
Δεν ξέρω τι συναισθήματα και σκέψεις άφησε αυτό το βιβλίο σε όποιον το έχει διαβάσει αλλά έπρεπε να πάρει 2-3 νόμπελ για αυτό το αριστούργημα
Δημοσίευση σχολίου
<< Home