;
Ο Γκίντερ Γκράς και εμείς της γης οι "αναμάρτητοι".
Τον Γκύντερ Γκρας τον εκτιμώ ως συγγραφέα. Μπορώ να τον αφορίσω βέβαια και να συνεχίσω να ζω κάλλιστα με ένα "είδωλο" λιγότερο. Διάβασα το "Αυτός που διάβαζε τη σκέψη" και με ενθουσίασε το πρωτότυπο της ιστορίας του. Σε αντίθεση με πολλούς με ενθουσιάζει πλέον και το ... πρωτότυπο της πρόσφατης επιλογής του να σταθεί γυμνός μπροστά στους λιθοβολισμούς. Κι ακόμη μακρύτερα ... να τους προκαλέσει ο ίδιος.
Αντιγράφω από σχολιογράφο της Καθημερινής:
"Εξήντα δύο χρόνια χρειάστηκε ο Γκίντερ Γκρας για να αρχίσει να ξεφλουδίζει τα «πουκάμισα» του δικού του κρεμμυδιού. Οταν έφτασε, τελικά, στην «καρδιά», άνοιξε τον ασκό του Αιόλου. Εκπληξη και αμηχανία ήταν η πρώτη αντίδραση. Κατακραυγή, παροξυσμός και απαξίωση, η επόμενη. Δεν θα μπορούσε να λείψει η καχυποψία, στην αγοραία της μορφή: το κάνει για να διαφημίσει το νέο του βιβλίο! Η απόλυτη ακύρωση δεν άργησε να έρθει: να του αφαιρεθεί το Νόμπελ Λογοτεχνίας - κάτι που διέψευσε ήδη η σουηδική Ακαδημία. Οσο για τις ψύχραιμες φωνές, ως συνήθως, σπανίζουν γι' αυτό και δεν πολυακούγονται.
Τελικά, τι «συμφέρει»; Να σιωπά κανείς για τα λάθη του (ακόμα και όταν μπορεί να είναι εγκληματικά ή ενταγμένα σε μια εγκληματική περίοδο της ιστορίας) ή να τα παραδέχεται, έστω και καθυστερημένα; Τελικά, τι ήταν η κίνηση του Γκίντερ Γκρας; Παρρησία -όπως τιτλοφόρησε την είδηση η «Κ» - ή σκοπιμότητα;"
(Πόσο λιγότερο ανεκτικοί γίναμε? Αντιστρόφως ανάλογοι με την ροπή μας στα ολισθήματα. Οι δικαιολογίες ανήκουν μόνο στα δικά μας λάθη. Των άλλων δυσκολευόμαστε όχι να τα δικαιολογήσουμε αλλά και να τα ανεχτούμε καν. Και η μετάνοια? Η ομολογία? Η μεταμέλεια? Δεν μετρούν καν ως ελαφρυντικά. Εμείς της γης οι "αναμάρτητοι").
Το σχόλιο συνεχίζει:
"Ο Γκίντερ Γκρας μετείχε, εθελοντικά, και αυτό ήταν το σοκαριστικό, σε ένα από τα πιο ειδεχθή σώματα των SS. Τα Waffen - SS ήταν στην ουσία παραστρατιωτικά σχήματα, ένοπλα, που ασφαλώς θα λειτούργησαν τρομοκρατικά σε ομάδες του πληθυσμού. Τα χρόνια πέρασαν. Η δημόσια εικόνα του αντιστράφηκε εντελώς. Εγινε ένας μάχιμος διανοούμενος, τοποθετήθηκε με αφορμή σύγχρονες διελκυστίνδες, έγραψε βιβλία που αγαπήθηκαν και διαβάστηκαν σε όλο τον κόσμο. Η γνώμη του απέκτησε βαρύτητα. Οταν αποφάσισε να μοιραστεί το μυστικό της ζωής του, ήταν σαν να ακυρώθηκε η μέχρι τώρα διαδρομή του. Παρ' ότι δεν συναίνεσαν οι πάντες".
(Σκέφτομαι απλά ότι θα μπορούσε να το αποφύγει. Να συνεχίσει να συγκεντρώνει διακρίσεις και να ζει με το μυστικό του, το "μεγαλοβδόμαδό" του (που λέει κι ο Καζαντζάκης). Αντίθετα εκείνος τόλμησε να το αποκηρύξει δημόσια. Αλλά η τόλμη δεν επιβραβεύεται σε τέτοιες παραδοχές).
Το σχόλιο καταλήγει:«Θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι οι άνθρωποι έχουν την καλή και την κακή τους πλευρά. Για τη συγκεκριμένη περίπτωση πρέπει να αναγνωρίσουμε την αξία του ως συγγραφέα. Η σκληρή κριτική που ασκούσε μέχρι τώρα είναι η καλή του πλευρά και την επιβραβεύαμε. Το ότι ήταν ναζιστής στα νιάτα του είναι η αρνητική του πλευρά. Δεν πρέπει να τον καταδικάζουμε ως υπάνθρωπο», έγραψε η γερμανική εφημερίδα Braunschweig, ακολουθώντας μη ισοπεδωτική λογική. (Φανταστείτε τους ισοπεδωτικούς!)
Σημείωση (απογευματινή): Διάβασα πριν λίγο τον Στάθη
στην Ελευθεροτυπία και ομολογώ ότι απογοητεύτηκα.
Ετικέτες Οίστρος Ακολασίας
Permalink για το "Ο Γκίντερ Γκράς και εμείς της γης οι "αναμάρτητοι"."
19 Comments:
Δεν τον εχω διαβασει.
Αλλα ειναι συγκλονιστικο,οτι τοσα χρονια το εκρυβε.
Ζουσε με τις τυψεις του?
Καλα...αλλα να το ονομασει
Καθαρίζοντας κρεμμύδια......
δεν βρηκε αλλο τιτλο;
:)
Ετοίμαζα ένα κομμάτι σχετικό, όταν ήρθε το δικό σου και με πρόλαβε. Δεν εννοώ, μού πήρε την πρωτιά. Οχι τέτοιες ανοησίες. Εννοώ ότι διαβάζοντάς σε το ξανασκέφτομαι.
Το ξανασκέφτομαι.
Υ.Γ. Εχουν αρχίσει και γίνονται βουνό οι εκκρεμότητες εξ αιτίας σου, το ξέρεις;
> Τελίνα, μάς έχεις τρελάνει με τα βατάρια σου!
@ zouri
Νομίζω πως την μεγαλύτερη τιμωρία την επέλεξε ο ίδιος για τον εαυτό του. Και είναι αυτή που λες.
@ Εργοτελίνα
καλοκαίρι είναι τι να πεις? Άλλωστε έχει κι αυτό τον προφανή συνειρμό του.
@ Φοίβε
να το ξανασκεφτείς. Αν κρατούσες καμία πέτρα δηλαδή, σίγουρα να το ξανασκεφτείς. Προσωπικά, τον βρίσκω ακόμη πιο συμπαθή τώρα. Ήθελε πολύ μεγάλα .... αυτό που έκανε!
Tι σε κάνει να πιστεύεις ότι μπορεί να κρατούσα πέτρα; Τι;
Το "Αυτός που διάβαζε τις Σκέψεις" είναι πραγματικά καταπληκτικό βιβλίο! Οι χαρακτήρες του ήταν πολυ καλά ψυχογραφημένοι, όπως και η πλοκή εξαιρετική!
Επι του θέματος. Οι Γερμανοί ντρέπονται τόσο για το κομμάτι της ιστορίας αυτής που μέχρι πολύ πρόσφατα δεν το δίδασκαν στα σχολεία! Οπότε καταλαβαίνει κανείς τι θάρρος χρειαζόταν η κίνηση του Γκρας! Μπράβο του! Εξάλλου δεν θα έπρεπε να κρίνουμε εναν άνθρωπο από το παρελθόν του, αλλά απο το παρόν του.
@ Φοίβο
έχω πολλά να μάθω ακόμα. Και για τους άλλους και για μένα. Μέχρι τότε θα κάνω λάθη και θα ζητώ συγνώμες. ;)
@ homelessmontresor
οι αντιδράσεις των Γερμανων δεν με ξαφνιασαν. Δεν μπορώ να πω το ίδιο όμως για τις λοιπές αντιδράσεις.
Σε μία συνέντευξή του το 1998 ο Γκρας έλεγε:
Στο τέλος του πολέμου ήμουν δεκαεπτά χρονώ, όμως ήδη στα δεκαπέντε μου βρέθηκα να φοράω στολή. Tη νεότητά μου τη σημάδεψαν η στρατιωτική ζωή και, ακολούθως, η αιχμαλωσία μου από τους Aμερικανούς· στην ίδια κατάσταση βρέθηκαν και πολλοί άλλοι της γενιάς μου.
Μόνον όταν αποφάσισα να γίνω συγγραφέας παρατήρησα ύστερα μάλιστα από κάποιο διάστημα ότι ορισμένα θέματα ήταν για μένα προκαθορισμένα, ότι δεν ήμουν ελεύθερος να επιλέξω, ότι δηλαδή το Aουσβιτς ανήκει στη γερμανική υποθήκη. Ο πόλεμος στο σύνολό του, καθώς επίσης και η εμπειρία που είχα στα δεκαεπτά μου χρόνια στο Aνατολικό Mέτωπο όπου επέζησα κατά τύχη είναι μέρος αυτής της γερμανικής υποθήκης. H επίγνωση ότι κατά τύχη επέζησα δεν με εγκατέλειψε ποτέ έως σήμερα.
Στη Γερμανία έχουν γίνει πολλές συζητήσεις γύρω από το θέμα «Nα ξεπεράσουμε το παρελθόν». Eναντιώθηκα πάντοτε σ' αυτόν τον ισχυρισμό, διότι αυτό το παρελθόν δεν είναι δυνατόν να ξεπεραστεί. Tο Aουσβιτς δεν εξηγείται, παραμένει πάντα ανοιχτό. Tο Aουσβιτς, όπως έχει επισημάνει και ο Aντόρνο, είναι μια ρωγμή στον πολιτισμό. Πρέπει να πω ότι, ακόμη και τώρα, με τα χρόνια, αυτός ο προβληματισμός όχι μόνο δεν με εγκατέλειψε αλλά έχει γίνει ακόμη πιο έντονος. Bεβαίως, πρόκειται για εμπειρία μιας γενιάς που δεν μπορεί να μεταδοθεί στους νέους συγγραφείς.
Ρισπεκτ στον μαν γιατί με την παραδοχή του δίνει άλλη μία ώθηση στην ιστορία . Η μάλλον στη σπειροειδή εκσέλικσή της...
@ dark angel
Δάσκαλε ομολογώ μου λείψατε :)
Συμφωνώ οτι το "Αυτός που διάβαζε τις σκεψεις" είναι καταπληκτικό βιβλίο, οσο για το αυτοβιογραφικό ισως να ειναι καλυτερα να περιμενουμε να το διαβασουμε.
Κάποιοι άνθρωποι παραπλανούνται μεσα στο ρομαντισμό τους και μαγεύονται από λόγια. O Ezra Pound δηλωμένος φασίστας και προπαγανδιστής απο ραδιοφώνου κατά τη διάρκεια του δευτερου παγκοσμίου πολέμου είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα και βέβαια τίποτα δεν αναιρεί την ποιοτητα του ποιητικού του έργου. Με τιποτα δεν θα αφήναν ούτε να προταθεί για Νόμπελ αλλά το έργο του συνεχίζει και ζει πέρα απο οποιδήποτε Νόμπελ.
Βέβαια υπάρχει και μια άλλη πλευρά, η περίπτωση ενός διακεκριμένου και αποδεδειγμένα δολοφόνου με χιλιάδες θύματα την περίοδο του παγκοσμίου πολέμου στη Γιουγκοσλαβία και φανατικού Ναζί του Kurt Waldheim που αν είναι ποτέ δυνατόν, κατάφερε και έγινε γενικός γραμματέας του ΟΗΕ το 1971 και για να χειροτερέψει το πράγμα για δεύτερη φορά το 1981. Το 1986 έγινε πρόεδρος της Αυστρίας!!! Αλλά μάλλον αυτόν τον ξεχάσαμε.
Οπότε ας περιμένουμε να δούμε το κρεμμύδι ...πριν το ξεφλουδίσουμε!!! :)
@ ovi
λέω απλώς ότι θέλει πολύ μαγκια για να βγει να το πει μόνος του. Το τίμημά του το έχει ήδη πληρώσει. Και σε τίποτα δεν αναιρείται η δουλειά του. Το Νόμπελ δεν το πήρε για το ήθος του (άσχετα αν θεωρείται προαπαιτούμενο) αλλά για το λογοτεχνικό του έργο. Κι αν εξακολουθεί να τίθεται θέμα ήθους βρίσκω ηθικότατο αυτό που μόλις έκανε. Έχει σημασία ότι δεν "αποκαλύφθηκε" από άλλους. Το επέλεξε μόνος του. Κι αυτό χρειάζεται ένα μεγαλείο. Και εμπεριέχει ένα τόνο αληθινής μετάνοιας. Άλλωστε υπάρχει και το βιβλίο του για το Άουσβιτς. Ο καθένας πολεμά με τον δικό του τρόπο. Και ο Γκρας ξύνει χρόνια τις πληγες των Γερμανών και επιμένει να τις ματώνει. Ίσως για να ματώνει κι ο ίδιος.
Oh, Mr Ovi! How from here?
Δεν σχολιάζω!
Περάσαμε και 'μεις μαζί σας ώρες... Αλλά μάς αντάμειψες με το παραπάνω. Το Δαφνί είναι στο ύψος του! Ετοιμάζω λίστα kiusat για τον μπαμπά, να τού στείλω! Flower Girl from Maui!
Πολύ ωραία παρουσίαση κάνατε, εδώ, και παράλληλα δείξατε και ήθος.
Δεν διαφωνούμαι, και να σου πω την αλήθεια αυτά τα έγραψα περισσότερο σκεφτόμενος τα όσα διάβασα σήμερα για τον ανθρωπο και το έργο του και επειδή για να ξαναανφέρω το παράδειγμα του Ezra Pound που πραγματικά αδικήθηκε.
@ Φοίβο
κύριε Φοίβο, αναμένω!!!
Υποθέτω ότι όλη η συζήτηση γίνεται, επειδή ο Γκρας δεν είχε κάνει γνωστό το γεγονός τόσα χρόνια, και όχι γι αυτό καθ' εαυτό το γεγονός.
Γιατί αν στα αλήθεια θεωρούμε ότι οι ενέργειες της ηλικίας των δεκαπέντε ετών, θα πρέπει να χρεώνονται σε έναν άνθρωπο εφ' όρου ζωής, τότε αν δεν είμαστε ρατσιστές, είμαστε ανόητοι.
Πάντως το γεγονός ότι ο Γκράς είχε το ηθικό ανάστημα να το παραδεχτεί τώρα, τον ανεβάζει στην συνείδησή μου.
Δεν τον δικαιώνει βέβαια για την επιλογή του ως δεκαπεντάχρονου, αλλά η σημερινή ενέργειά του δείχνει τη δύναμη και την πίστη στον άνθρωπο που διαθέτει.
Όσο για το κείμενο το Στάθη, πρέπει να πω ότι δεν είναι το πρώτο που με απαγοητεύει...
@ το Θείο τραγί
Ανεκτικότητα απλώς. Θαρρώ είναι ότι μας λείπει εκεί που περισσεύουν οι υποκρισίες μας. Ευλογείτε
@ ovi
και να διαφωνούσαμε κατανοητό θα ήταν. Διάβασε κάποια στιγμή το βιβλίο του για το Άουσβιτς. Αξίζει τον κόπο.
@ markos
σύμφωνη! Και μου θυμίσατε ένα εξαιρετικό κείμενο περί ανοησίας του Έκο. Ευκαιρία να το βρώ και να το φέρω αύριο εδώ. Ευχαριστίες!
Ολα δεκτά, όμως. Υπάρχει και το «όμως». Το ότι αποκαλύπτει τώρα ένα τέτοιο μυστικό, με κάνει καχύποπτη. Διότι, είναι και η «άτιμη» η αυτοβιογραφία του μπροστά. Που χρειαζόταν μια διαφήμιση. Ηδη, λοιπόν, όπως λένε οι ειδήσεις, πούλησε 150.000 αντίτυπα- όλη την πρώτη έκδοση. Και το θέμα Γκρας και Ες Ες θα είναι το κυρίαρχο στην επικείμενη έκθεση της Φραγκφούρτης. Και τα ήξερε όλα αυτά.
Κατά τα λοιπά, το ήθος δεν κάνει τον συγγραφέα. Βρίσκω τον Γκρας εξαιρετικό, διαφωνώ ριζικά με τον Στάθη (πολύ σωστά είπατε για τον Πάουντ, και αλλοίμονο αν «πετούσαμε» τα βιβλία του από τη βιβλιοθήκη μας). Το Νόμπελ (εδώ θα διαφωνήσω) δεν δίνεται για το ήθος, αλλά για τα λογοτεχνικά επιτεύγματα.
Αλλά (και πάλι «αλλά») έχουν δίκιο όσοι τον μέμφονται που τόσα χρόνια το έπαιζε κήνσορας και τιμητής και έκρυβε ένα τέτοιο μεγάλο μυστικό. Σίγουρα, δεν μπορεί να σε καθορίζει το τι έκανες στα 17 σου είτε εν αγνοία σου είτε άκων. Αλλά αν το ομολογείς στα 77 σου και όχι στα 37, 47, 57 κλπ (οπότε και επίσης ήξερες) εμένα προσωπικά με στενοχωρεί.
Μάης του 1933
Ο υπουργός προπαγάνδας του Γ´ Ράιχ, Γιόζεφ Γκέμπελς ενθαρρύνει τους σπουδαστές να κάψουν τα βιβλία που διαφωνούσαν με την "τρέχουσα πολιτική" λέγοντας: "H απελευθερωτική δύναμη της γερμανικής επανάστασης καθάρισε για μία ακόμη φορά την οδό όπου θα πορεύεται η Γερμανία. Ο μελλοντικός Γερμανός δεν θα είναι μόνο άνθρωπος του βιβλίου, αλλά και άτομο με χαρακτήρα. Αυτό είναι το είδος της αγωγής που θέλουμε να σας δώσουμε. Ο στόχος τούτης της νέας γενιάς είναι να ξεπεράσει τον φόβο του θανάτου, να επανακτήσει την εκτίμηση για τον θάνατο. Ετσι, σωστά πράξατε απόψε τα μεσάνυχτα και παραδώσατε στην πυρά το διαβολικό πνεύμα του παρελθόντος".
Ο Στάθης παροτρύνει (εμμέσως) σε μία εξίσου παράλογη πράξη. Πετάξτε τα βιβλία του Γκρας. Χάνουμε το μέτρο. Το βρίσκουμε. Και μετά το ξαναχάνουμε. Ο χρόνος εργάζεται "κυκλικά".
Δημοσίευση σχολίου
<< Home