Ως παιδί πίστευα ότι οι σκέψεις, οι στιγμές και τα συναισθήματά μας έχουν χρώμα. Δύσκολο να το εξηγήσει κανείς στους αμύητους. Ίσως μόνο με παραδείγματα. Ένα τοπίο που έτρεχε μπροστά στα μάτια μου από το ανοιχτό παράθυρο του αυτοκινήτου δεν μπορούσε παρά να είναι πράσινο ή γκρί: Φύση ή πόλη. Ένα παιχνίδι που κατέληγε σε καυγά ξεκινούσε από χαλαρό ροζ και κατέληγε σε καυτό κόκκινο. Μία μουσική που με χαλάρωνε είχε κάτι από γαλάζιο. Ουρανό ή θάλασσα. Μία φαεινή ιδέα, από αυτές που ξαφνικά «λάμπουν» στο μυαλό μας, σαν να ήταν εκεί και να περίμεναν την στιγμή της αποκάλυψης τους, ήταν πάντα κίτρινη. Σαν την λάμπα που φωτιζόταν στον «Φωτεινό παντογνώστη» όταν έβρισκες την σωστή απάντηση. Μία δυσάρεστη σκέψη δεν μπορούσε παρά να είχε κάτι σκοτεινό και μαύρο, ως χρώμα της. Αντίθετα, τα ευχάριστα είχαν μία ενδιαφέρουσα ποικιλία χρωμάτων. Αποχρώσεις σε ροδακινί, ιβουάρ και σαμπανιζέ, τυρκουάζ και σομόν, πρασινογάλαζα και ρουμπινί. Mερικές στιγμές εν τούτοις, και κάποια συναισθήματα έχουν δυσκολία στην χρωματική απεικόνισή μου. Αδυνατώ για παράδειγμα να περιγράψω το χρώμα της ηρεμίας, που ακολουθεί εντάσεις και καταιγίδες. Το χρώμα της ανεπαίσθητης απογοήτευσης, που δεν σε θλίβει αλλά σε αναστέλει για λίγο. Το χρώμα της αδιόρατης θλίψης, που αγνοείς πώς ακριβώς σου προέκυψε ή το χρώμα της αγωνιώδους αναζήτησης. Επίσης αδυνατώ να περιγράψω με ευκρίνεια το χρώμα που ζωγραφίζει μέσα μου ένα στοργικό κι ανθρώπινο βλέμμα, μία κουβέντα συναίνεσης και κατανόησης ή μία χαλαρή βραδιά σε .. κατ' οίκον περιορισμό, που όμως επέλεξες.

Ίσως γιατί δεν είναι ένα χρώμα μόνο. Αλλά ένας εύγλωττος πίνακας Καντίνσκυ. Εκεί που γραμμές, σχήματα και χρώματα μπερδεύονται και μάταια ψάχνεις να βρεις ποιό δεσπόζει.

---------------------------------------------------------------------
«Ο κόσμος των χρωμάτων»

Φυσικές αισθήσεις τα χρώματα, μας επιτρέπουν να διακρίνουμε τ’ αντικείμενα του περιβάλλοντος. Η έλλειψη χρωμάτων θα ισοπέδωνε τ’ αντικείμενα ως προς την αντιληπτή, την ξέχωρη υπόστασή τους. Είναι οι οπτικές νότες στην υπαρξιακή συμφωνία του κόσμου μας. Μέσα στη φύση η γλώσσα των χρωμάτων αρθρώνει ένα ατελείωτο λεξιλόγιο. Έχει διαπιστωθεί ότι το ανθρώπινο μάτι ξεχωρίζει 700 περίπου αποχρώσεις, που αναπτύσσονται από το ερυθρό μέχρι το ιώδες, το μωβ. Η χρωματική κλίμακα ξεκινάει από το ερυθρό που έχει μήκος κύματος 700 μονάδες και κατερχόμενη καταλήγει στο ιώδες, που έχει μήκος κύματος 410 μονάδες. Ανάμεσα από το θερμό ερυθρό και το ψυχρό ιώδες έχουμε το φάσμα των βασικών χρωμάτων με το κίτρινο, το πορτοκαλί, το πράσινο και το γαλάζιο.

Στον χώρο των ανθρώπινων πολιτισμών, τα χρώματα προσλαμβάνουν διάφορους κατά τόπους και εποχές συμβολισμούς.
Ωστόσο, ένα σημαντικό μέρος από τη μελέτη των χρωμάτων ανήκει στο χώρο της σημειολογίας και η επιστήμη της σημειολογίας δεν είναι άσχετη με την επιστήμη της γλωσσολογίας. 'Αλλωστε, ο ερευνητής Rene-Lucien Rousseau έδωσε στο σχετικό με το θέμα βιβλίο του τον τίτλο «Η γλώσσα των χρωμάτων».

Tο χρώμα είναι μια ενέργεια τόσο ισχυρή που όχι μόνο προκαλεί συναισθήματα, αλλά και θεραπεύει. Eκεί, άλλωστε, βασίζεται και η χρωμοθεραπεία: Mε μια ακτίνα από χρωματιστό φως μπορεί να εξαφανιστούν τα παθολογικά συμπτώματα και να αλλάξει όλη η ψυχολογική κατάσταση. Στην καθημερινή μας ζωή οι σχέσεις που δημιουργούμε με τους άλλους αποτελούν μοναδικές «αποχρώσεις», αναμείξεις χαρακτήρων και νοοτροπιών, με αποτέλεσμα άλλες από τις σχέσεις μας να μας κάνουν να αισθανόμαστε υπέροχα κι άλλες να μας εξαντλούν. Tο τι από τα δύο θα συμβεί εξαρτάται από το κατά πόσον αυτή η επαφή δημιουργεί κάποιο ρεύμα που ενισχύει τα δυνατά μας σημεία ή καταλήγει να φέρνει στην επιφάνεια τις αδυναμίες μας. Mπορούμε να δούμε τις κοινωνικές σχέσεις, τις λιγότερο ή περισσότερο στενές, σαν έναν πίνακα πάνω στον οποίο οι χρωματικές προσεγγίσεις άλλοτε πληγώνουν το βλέμμα κι άλλοτε το οδηγούν γλυκά στην ανακάλυψη της ομορφιάς. Ποιο είναι το μυστικό της αρμονίας; Eίναι απλώς το επιτυχημένο ζευγάρωμα που μπορεί να γίνει ανάμεσα σε ανόμοιους χαρακτήρες (ή και χρώματα). Σε αυτό το σημείο η τέχνη της ανάμειξης των χρωμάτων στη ζωγραφική, με την οποία ασχολήθηκαν προσωπικότητες όπως ο Kέπλερ, ο Γκαίτε, ο Στάινερ και ο Kαντίνσκυ, έχει να μας διδάξει πολλά. Aρκεί μόνο μια τελεία από το συμπληρωματικό χρώμα, που μπορεί να παρομοιαστεί με την καλή θέληση του άλλου, για να σβήσει η τραχύτητα ενός χρώματος και να κατευναστεί η κακοφωνία των αντιθέσεων. Στις οικογένειες, στη φιλία αλλά πάνω απ’ όλα στον έρωτα, η ανάμειξη ανοίγει το δρόμο σε ατέλειωτους συνδυασμούς. Mε τους άλλους θα είμαστε πάντα διαφορετικοί, έστω κι αν κατά βάθος μένουμε πιστοί στους εαυτούς μας. Στον άλλο αναζητούμε την ομοιότητα, μια παραπλήσια συχνότητα αποδοχής, αλλά αισθανόμαστε μια αναμφισβήτητη έλξη προς το συμπληρωματικό, αυτό που δεν είμαστε και μας σαγηνεύει, με την υπόσχεση να μας χαρίσει εμπειρίες που μόνοι μας δεν θα καταφέρουμε ούτε να φανταστούμε. Tο να ζεις με τους άλλους και να μοιράζεσαι μαζί τους προοπτικές και δοκιμασίες είναι το κλειδί της αρμονίας, η πηγή της καλλιτεχνικής δημιουργίας που κρύβεται σε κάθε πλάσμα, όπου χίλιες αποχρώσεις, χίλιες δυνατότητες συμβιώνουν περιμένοντας να ανακαλυφθούν και να ζωντανέψουν.

To χρώμα μας συγκινεί και μας εκφράζει. Αναμφίβολα, δεν μπορούμε να ζήσουμε χωρίς αυτό. Έχει αποδειχτεί ότι οι προτιμήσεις μας είναι έμφυτες. Μπορούμε να πούμε ότι το χρώμα είναι ταυτόχρονα μια θετική και μια αρνητική δύναμη. Το χρώμα είναι κραδασμός, κραδασμός είναι κίνηση, κίνηση είναι δραστηριότητα μιας θετικής ή αρνητικής δύναμης. Ο δημιουργικός κραδασμός και ο καταστρεπτικός κραδασμός προέρχονται από την ίδια πηγή. Η διαφορά έγκειται στον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούμε αυτήν την ενέργεια.

Ας δούμε τις επιδράσεις 5 βασικών χρωμάτων στην ψυχολογία του ανθρώπου:

ΓΑΛΑΖΙΟ: Είναι το χρώμα του πνεύματος. Το σύμβολό του στοχασμού, της προσευχής και του ουρανού. Σχεδόν κάθε είδος γαλάζιου είναι καλό αλλά οι βαθύτερες αποχρώσεις του είναι καλύτερες. Το ανοιχτό γαλάζιο δείχνει μικρό βάθος και έναν αγώνα προς την ωριμότητα. Εκείνοι με την βαθιά απόχρωση γαλάζιου έχουν βρει το έργο τους κι έχουν συμμετοχή σ' αυτό. Είναι κυρίως πνευματικά προσανατολισμένοι. "Το γαλάζιο είναι το χρώμα της συμπαντικής έλξης" σύμφωνα με τον Μπίρρεν. Είναι, ακόμα, το χρώμα της απελευθέρωσης, του συντηρητισμού και της αποδοχής των υποχρεώσεων.

ΠΡΑΣΙΝΟ: Είναι ο κραδασμός της ζωής στην ανάπτυξη. Το καθαρό σμαραγδένιο πράσινο, ιδιαίτερα αν έχει μια χροιά γαλάζιου, είναι το χρώμα της θεραπείας. Είναι χρήσιμο, δυνατό και φιλικό. Έχει την συμπαντική έλξη της φύσης με την αίσθηση της ισορροπίας και της ικανότητας. Όσοι αγαπούν το πράσινο πιθανόν κατοικούν στο μεγάλο δάσος της ανθρωπότητας. " Είστε ένας αξιοσέβαστος γείτονας, κατασκευαστής σπιτιών, γονέας, ψηφοφόρος, κηδεμόνας, συνεργάτης". Η "πράσινη" προσωπικότητα προσπαθεί να υπερνικήσει την αντίθεση με σκοπό να επιτύχει αναγνώριση.

ΚΙΤΡΙΝΟ: Είναι το χρώμα της ενέργειας ή του σεξ. Μπορούμε ν' αποδώσουμε στο κίτρινο τα θετικά στοιχεία της δημιουργικότητας, εφευρετικότητας, επινοητικότητας, ανεξάντλητης ενέργειας, δύναμης ισχύος, θάρρους, αυτοπεποίθησης και δύναμης του χαρακτήρα. Επίσης, σ' αυτό αποδίδονται τα αρνητικά χαρακτηριστικά της διαμάχης, εριστικότητας, δογματικότητας και του θυμού. Το άτομο που προτιμά το κίτρινο έχει την τάση να είναι απόμακρο από τους άλλους. Έχει τις καλύτερες προθέσεις αλλά σπάνια κάνει οτιδήποτε γι' αυτές. Το να απορρίπτει κανείς το κίτρινο, είναι σαν να απορρίπτει το καινούριο και την καινοτομία.

ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ: Είναι το χρώμα του ήλιου. Είναι ένα ζωτικό και γενικά ένα ωραίο χρώμα που δείχνει περίσκεψη και ενδιαφέρον για τους άλλους. Το χρυσαφένιο πορτοκαλί είναι ζωτικό και δείχνει αυτοέλεγχο. Ενώ το καφετί πορτοκαλί δείχνει μία έλλειψη φιλοδοξίας και μία στάση αδιαφορίας. Το άτομο που προτιμά το πορτοκαλί θέλει να επιτύχει σε οτιδήποτε ασχολείται. Αναζητά την διέγερση και αναζητά να βιώσει πλήρως την ζωή. Είναι ένα πνεύμα που αγαπά την ελευθερία, που χαίρεται να έρχεται σ' επαφή με τους άλλους, είναι εκ φύσεως ενθουσιώδες και ανταποκρίνεται σε οτιδήποτε νέο και συναρπαστικό. Αυτό το άτομο είναι αισιόδοξο για το μέλλον του, αναζητώντας να επεκτείνει συνεχώς τις δραστηριότητες του και έχει πολλά ενδιαφέροντα.

ΚΟΚΚΙΝΟ: Είναι ένας κραδασμός ώθησης που συνδέεται με την επιθετικότητα και την κατάκτηση. Είναι ένα ερεθιστικό χρώμα. Ο κόκκινος κραδασμός είναι το πνεύμα της δραστηριότητας, μια κινητήρια επιρροή. Μια προτίμηση γι' αυτό το χρώμα τονίζει μια δυνατή σεξουαλική ορμή, μια δημιουργικότητα, μία επιθυμία για νέα πράγματα και νέους φίλους, για ταξίδια και αλλαγές ακόμα και στο περιβάλλον. Στην αρνητική του όψη υπάρχει μία επιθετική, πολεμοχαρής στάση, εγωκεντρικότητα και αστάθεια. Μπορεί να υποδηλώνει ενδιαφέρον για τα μυστικιστικά και τα απόκρυφα. Οι "κόκκινες" προσωπικότητες θέλουν να είναι οι εμπειρίες τους τέλειες και πλήρεις.

Το χρώμα είναι η ουσία της δύναμης και της ζωής γύρω μας. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε κάθε χρωματικό κραδασμό εποικοδομητικά ή μπορούμε να τον χρησιμοποιήσουμε καταστροφικά. Μπορούμε να τον χρησιμοποιήσουμε σε αρμονία με την δημιουργική δύναμη ή μπορούμε να τον χρησιμοποιήσουμε εγωιστικά και για ιδιοτελείς σκοπούς. Η επίγνωση αυτής της αρχής μπορεί να επιφέρει μεγαλύτερες ικανότητες για περισσότερη αρμονία.

Πηγή : Edgar Cayce, Color and the Edgar Cayce Readings.


Ιστορία του χρώματος
Η αναζήτηση του τί ακριβώς είναι το χρώμα και πώς λειτουργεί έχει ιστορία πολλών αιώνων, στη διάρκεια των οποίων αναπτύχθηκαν διάφορες θεωρίες και χρωματικά μοντέλα προκειμένου να δωθεί μια εξήγηση για τη φύση του χρώματος.

Οι πρώτες γνωστές μελέτες για το χρώμα έγιναν στην αρχαία Ελλάδα από τον Αριστοτέλη, ο οποίος ανέπτυξε την θεωρία πως το χρώμα υπήρχε με την μορφή ακτίνων που έστελναν οι Θεοί από τον ουρανό.
Η θεωρία του δεν αμφισβητήθηκε μέχρι την Αναγέννηση, οπότε και αναπτύχθηκαν πιο εξελιγμένα χρωματικά μοντέλα από τους Acuilonius και Sigfrid Forsius. Το σύστημα του Acuilonius ήταν η πρώτη προσπάθεια να οριστούν όλα τα χρώματα και βασιζόταν στις παρατηρήσεις του στα χρώματα που αλλάζουν στον ουρανό από την δύση μέχρι την ανατολή.
Χρωματικό Μοντέλο Aculonius

Το 1660 ο Isaac Newton ανέπτυξε ένα πιο λογικό χρωματικό μοντέλο βασιζόμενος στις επιστημονικές του παρατηρήσεις από πειράματα. Χρησιμοποιώντας ένα πρίσμα ο Newton παρατήρησε όταν μια δέσμη ηλιακού φωτός διαπεράσει το γυάλινο πρίσμα, η προκύπτουσα δέσμη δεν ήταν άσπρη αλλά αποτελείται από ένα συνεχές φάσμα χρωμάτων με μια διακύμανση που έχει στο ένα άκρο το ιώδες και στο άλλο το κόκκινο χρώμα, είχε δηλαδή τα χρώματα του ουράνιου τόξου. Το φάσμα που προκύπτει αποτελείται από έξι διακριτές περιοχές : ιώδες, μπλε, πράσινο, κίτρινο, πορτοκαλί και κόκκινο. Η μετάβαση από το ένα χρώμα στο άλλο δεν γίνεται ακαριαία αλλά έχουμε μια ομαλή μετάβαση. Βάση αυτών των παρατηρήσεων ο Newton δημιούργησε το δικό του χρωματικό μοντέλο (χρωματικός τροχός).

Το επόμενο μεγάλο άλμα στην θεωρία χρωμάτων πραγματοποιήθηκε στις αρχές του 1800 όταν ο Johanes Wolfgang Goethe αμφισβήτησε το μοντέλο του Newton και ανέπτυξε το δικό του μοντέλο. Οι μελέτες του Newton για το χρώμα, βασίζονταν σε επιστημονικές ενδείξεις, ενώ ο Goethe ενδιαφερόταν περισσότερο για τις ψυχολογικές επιπτώσεις του χρώματος. Ήθελε να ερευνήσει αν και κατά πόσο υπήρχαν κανόνες στην καλλιτεχνική χρήση των χρωμάτων. Αρχικά σκόπευε να δημιουργήσει ένα βελτιωμένο χρωματικό τροχό, αλλά στη συνέχεια ο Goethe διαπίστωσε πως οι ιδέες του μπορούσαν να περιγραφούν καλύτερα από ένα ισόπλευρο τρίγωνο.

Την ίδια περίπου εποχή ο Phillip Otto Runge ανέπτυξε ένα τρισδιάστατο χρωματικό μοντέλο που είχε την μορφή σφαίρας. Η θεωρία του ήταν επαναστατική για την εποχή του, και προσπαθούσε να κατατάξει τα χρώματα σύμφωνα με την απόχρωση (hue), το ποσοστό λευκού και μάυρου. Στα μοντέλο των σφαιρών του Runge, οι αποχρώσεις γίνονται πιο ανοιχτόχρωμες στον ένα πόλο της σφαίρας ενώ στον άλλο γίνονται πιο σκούρες.

Το 1872 ο Σκωτσέζος φυσικός James Clerk Maxwell, μετά τις μελέτες του για την ηλεκτρομαγνωτική θεωρία του φωτός, ανέπτυξε ένα γράφημα που είχε τη μορφή ενός ισόπλευρου τριγώνου. Το τρίγωνό του μοιάζει πολύ με του Goethe- και τα δύο είναι ισόπλευρα και επιλέγουν τρία βασικά χρώματα από τα οποία δημιουργούνται τα εσωτερικά χρώματα του τριγώνου. Επιπλέον όμως ο Maxwell πίστευε πως μπορούσε να δημιουργήσει όλα τα γνωστά χρώματα μέσα στο τρίγωνό του και επέλεξε ως βασικά χρώματα, το κόκκινο, το πράσινο και το μπλε.

Το 1915, ο Albert H. Munsell, ένας Αμερικάνος καθηγητής τέχνης, χρησιμοποίησε την δουλειά του Runge σαν βάση για την δημιουργία του δικού του τρισδιάστατου χρωματικού μοντέλου. Αρχίζει με την σφαίρα του Runge αλλά χρησιμοποίησε και δύο σημαντικές παρατηρήσεις που είχε κάνει ως ζωγράφος. Η πρώτη ήταν πως οι καθαρές αποχρώσεις-που είχε χρησιμοποιήσει ο Runge- διαφέρουν ως προς τον βαθμό φωτεινότητας, και κατά συνέπεια όλες οι καθαρές αποχρώσεις (κόκκινο,κίτρινο, πράσινο, βιολετί) δεν θα έπρεπε να είναι στο ίδιο οριζόντιο επίπεδο. Η δεύτερη παρατήρηση ήταν πως ορισμένα χρώματα είναι πιο ζωηρά (κόκκινο) από κάποια άλλα (πράσινο) και κατά συνέπεια θα πρέπει να είναι πιο μακριά από τον άξονα. Αυτές οι παρατηρήσεις ώθησαν τον Munsell να δημιουργήσει ένα χρωματικό μοντέλο με ασύμμετρο και περίεργο σχήμα. Το μοντέλο του Munsell παραμένει εξαιρετικά χρήσιμο για κατασκευαστές χρωμάτων, καλλιτέχνες και σχεδιαστές.

Το 1931, έγινε μια προσπάθεια να δημιουργηθεί ένα παγκόσμιο πρότυπο για την μέτρηση του χρώματος από την Commision Internationale de l' Eclairage (CIE). Έτσι δημιουργήθηκε μια παραλλαγή του τριγώνου του Maxwell επιλέγοντας ένα ορισμένο κόκκινο, πράσινο και μπλε από τα οποία και δημιουργούνται τα υπόλοιπα χρώματα.Το αποτέλεσμα έγινε γνωστό ως ο χάρτης χρωμάτων του CIE. Η CIE για λόγους τυποποίησης καθόρισε τις ακόλουθες τιμές για τα τρία βασικά χρώματα:

μπλε=435.8 nm
πράσινο=546.1 nm
κόκκινο=700 nm

Σε γενικές γραμμές το σύστημα ταξινόμησης της CIE ταξινομεί το χρώμα με βάση τον τρόπο με τον οποίο βλέπει ο άνθρωπος. Η διαδικασία στηρίχθηκε στην επιστήμη της χρωματομετρίας, δηλαδή της ποσοτικής μέτρησης του χρώματος.

Permalink για το "Το χρώμα του .. κρίματος"