Αναρωτιέμαι συχνά ποιός σχεδιάζει τί και με ποιό κριτήριο σ' αυτή τη χώρα.
Έχοντας υπάρξει αυτόπτης μάρτυρας πολλών συνεδρίων περί αειφόρου ανάπτυξης και μεγαλόπνοων στρατηγικών πλάνων, καταλήγω στο συμπέρασμα ότι αναλωνόμαστε σε ... στρογγυλά λόγια αλλά τελικά πράττουμε (ή για να ακριβολογώ συμπράττουμε) ά-λογα (ανάλογα κατά που φυσάει ο άνεμος της εποχής). Αφορμή γι' αυτές μου τις σκέψεις είναι τα χθεσινά μαντάτα για την επένδυση στη Μονή Τοπλού της Κρήτης.

Πάνε χρόνια που το νησί εγκατέλειψε (ουσιαστικά) την αγροτική ενασχόληση και στηρίζει την οικονομία του στον τουρισμό -κατά το κύριο μέρος της- διατηρώντας και ένα νομιμοφανές δικαίωμα στις αγροτικές επιδοτήσεις, που αρκετές φορές το εμπλέκει σε ... περιπέτειες.
Εννοώ, ότι οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες παραμένουν λίγοι, ενώ τα μητρώα προσμετρούν το λιόφυτο και το αμπέλι κάθε δημοσίου υπαλλήλου που
συμπληρώνει εισόδημα από την αντίστοιχη επιδότηση.
Αλλά και οι αγρότες πάνε χρόνια που "παίζουν σε διπλό ταμπλώ".
Βλέποντας στην ραγδαία ανάπτυξη του τουρισμού -τις δεκαετίες του 70 και 80- την δική τους ευκαιρία να "αλλάξουν" το παραθαλάσσιο κτήμα σε τουριστικό κατάλυμμα (δικαίω επιδότησης, εννοείται) βρέθηκαν να μετατρέπονται σε μία ιδιότυπη κάστα αγροτοξενοδόχων, που έσυραν τον χορό μίας "ανάπτυξης" που βασίστηκε στα γνωστά τρία "S" (Sea, Sun, Sex).
Ήταν οι εποχές που η Κρήτη ως τουριστικό προϊόν "πουλούσε" από μόνο του.
Και οι "κακοί" γαμπροί του νησιού, που παραδοσιακά έπαιρναν ως πρηκώα τα παραθαλάσσια κτήματα, πήραν την εκδίκησή τους, γινόμενοι οι νέοι κλειδοκράτορες της τουριστικής μοδός.

Κι ύστερα .. ήρθαν οι μέλισσες.
Το νησί γέμισε από καταλύμματα ατάκτως ερριμμένα, που πρόσφεραν μετρίως μέτριες υπηρεσίες με την αγρότισσα σύζυγο συχνά, σε ρόλο receptionist και καθαρίστριας. Ο επισκέπτης παρέβλεπε την ανοργανωσιά, γιατί σε αντιστάθμισμα απολάμβανε έναν όμορφο τόπο (φυσικές ομορφιές, αρχαιολογικοί χώροι, καθαρές αμμουδιές) και μία ζεστή φιλοξενία. Και φυσικά χαμηλές τιμές.
Στις αρχές της δεκαετίας του 90 τα πράγματα άλλαξαν. Μερικοί προφήτευσαν (Νίκος Σκουλάς) ότι θα καταντήσουμε "γκαρσόνια των Ευρωπαίων". Πράγματι, οι μεγάλοι tour operators της Ευρώπης έσπευσαν να κλείσουν δεσμευτικά συμβόλαια με τους αγροτοξενοδόχους, που είχαν ως τότε στα χέρια τους το τουριστικό προϊόν της Κρήτης.
Τα guarantee και τα allotments απέφεραν ένα σεβαστό εισόδημα στους ιδιοκτήτες
και απαιτούσαν ένα μίνιμουμ υπηρεσιών σε αντιστάθμισμα. Η συμφωνία φαινόταν καλή και οι πολλές γονυκλησίες στους επισκέπτες δεν ήταν πια απαραίτητες. Ήταν η εποχή που η περιβόητη "κρητική φιλοξενία" άρχιζε να υπάρχει μόνο ως .. όρος στις μπροσούρες.
Και οι τιμές εκτοξεύονταν αντίστροφα για να καλύψουν τις πάμπολλες μεσιτείες των εμπλεκομένων πια στο τουριστικό κύκλωμα. Ο ξενοδόχος έμοιαζε ο λιγότερο ωφελημένος.
Έναντι μίας συμβολικής τιμής (που όλο και συρρικνωνόταν) αναλάμβανε κόστη συντήρησης και λειτουργίας (υποχρεωτικά πλέον και με τον φόβο ότι ήδη βρισκόταν εκτός αγοράς, αφού το παιχνίδι είχε αλλάξει χέρια και αναγκαζόταν να προσκυνά τους Αγγλογερμανούς -κυρίως- διακινητές του τουρισμού). Από το τελικό πακέτο των διακοπών στην Κρήτη όμως έπρεπε να τραφούν όλα τα παρακλάδια των Ομίλων -που εν τω μεταξύ γιγαντώνονταν κι έκαναν "απόβαση" κάθε καλοκαίρι στο νησί.
Managers, Reps (representatives), Rent a car, ξεναγοί, εστιάτορες, ιδιοκτήτες
μπαρ, έμποροι λαϊκής τέχνης, όμιλοι τουριστικών λεωφορείων,τοπικά ΚΤΕΛ, "αεροπλανικές" εταιρίες, κρουαζιερόπλοια έφτιαξαν ένα όμορφο γαϊτανάκι
που στροβιλιζόταν γύρω από την τιμή του "τουριστικού πακέτου".
Μέχρι που αυτό κατέστη μη ανταγωνιστικό.
Και μετά άρχισαν οι συρρικνώσεις ποσοστών με κλίμακα -φυσικά- από κάτω προς τα πάνω. Περισσότερο πιεσμένοι και πάλι οι ξενοδόχοι.
Ταυτόχρονα, η ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών (λογικά συναρτώμενη με την χαμηλή απολαβή) άρχισε να προσελκύει τον κόσμο που της άξιζε.
Πιτσιρικάδες (χωρίς σοβαρή αγοραστική ικανότητα) που επιθυμούσαν απλώς
να αποδράσουν από την καταπιεσμένη ευρωπαϊκή ζωούλα τους.
Φτωχοταλαίπωροι που ζούσαν έντεκα μήνες στο μαγκανοπήγαδό τους
με το όνειρο των φτηνών διακοπών του Αυγούστου.
Συνταξιούχοι που αναζητούσαν θερμότερο κλίμα και άνεργοι που (στο εξωτερικό τους καλομεταχειρίζονται εσχάτως) βουτούσαν τα εισητήρια του κοινωνικού τουρισμού τους για τον Κρητικό "παράδεισο".
Και ο τόπος στέναζε από τις επιλογές του. Οι πιτσιρικάδες τα έκαναν γυαλιά καρφιά.
Οι συνταξιούχοι κάθονταν ώρες επί ωρών πλάι στην πισίνα. Οι βιοπαλαιστές μοιράζονταν μία "greek mousaka" στα τέσσερα και οι άνεργοι δόξαζαν τον Θεό για την τύχη τους.
Τότε άρχισαν τα συνέδρια και οι ατέρμονοι προβληματισμοί για το τι είδους τουρισμό θέλουμε.
Καιρός να σημειώσω εδώ ότι οι βασικές υποδομές του τόπου παρέμεναν "ανέγγιχτες" όλα αυτά τα χρόνια. Ένα άθλιο εθνικό δίκτυο (την τελευταία εξαετία -λόγω Ολυμπιάδας κάτι άλλαξε αμυδρά) με μέσο όρο ταχύτητας τα 60 χιλιόμετρα ανά ώρα, ένα περιβάλλον κακοποιημένο από κάθε λογής σκουπίδια, μία αφόρητη λειψυδρία -κατάρα όλων ίσως των ελληνικών νησιών- και μία έλλειψη ηλεκτρικής ενέργειας -συνάρτηση πολλών επενδυτικών σχεδίων της ΔΕΗ που εγκαταλείφθηκαν προσκρούοντας σε αντιδράσεις τοπικών κοινωνιών. Ταυτόχρονα λιμάνια και αεροδρόμια, έτρεχαν ασθμαίνοντας να προλάβουν τις .. εξελίξεις. Ο περιβόητος λοξός διάδρομος του αεροδρομίου στο Ηράκλειο ήταν για χρόνια το αγαπημένο "ανέκδοτο" όσως έβλεπαν τι συμβαίνει με την κατ' επίφαση ανάπτυξη του τόπου.
Αρχαιολογικοί χώροι που απέδιδαν έσοδα ασύλληπτα στο ελληνικό γκουβέρνο εγκαταλείφθηκαν στην τύχη τους, με αποτέλεσμα η Κνωσός να "χάνει" πυθάρια, ο Κούλες να διαβρώνεται, το Αρχαιολογικό Μουσείο να αφήνει σοβάδες σουβενίρ στους επισκέπτες του, ο Άγιος Πέτρος να αναστυλώνεται αιωνίως, η Φαιστός να γίνεται βοσκότοπος και πάει λέγοντας.

Γιατί μπαίνω στον κόπο ενός τόοοοσο μεγάλου προλόγου?
Επειδή αν δεν καταλάβει κάποιος το παγκράουντ της ιστορίας ίσως να αδικήσει κατάφωρα την υπόθεση της Μονής Τοπλού. Ενώ λοιπόν, με κάτι τέτοιες ξώβεργες λαλούσαμε το "υποζύγιο" της τουριστικής μας πολιτείας (με την παλιά έννοια η λέξη) κάποιοι άρχισαν να συζητούν για την ανάγκη μεγάλων επενδύσεων στον τουρισμό. Και καθώς τα "φιλέτα" της τουριστικής γης τα κατέχει η Εκκλησία, βάλθηκε να πρωτοστατήσει σε τέτοια επενδυτικά σχέδια.
Η Μητρόπολη Ιεραπύτνης και Σητείας -και ειδικότερα η σε αυτήν ανήκουσα
Μονή Τοπλού- κατέχει 26.000 στρέμματα στο Κάβο Σίδερο. Ένας πανέμορφος τόπος, ενταγμένος σε κάθε ελληνικό και ευρωπαϊκό πρόγραμμα προστασίας φυσικού περιβάλλοντος, καθώς αποτελεί μοναδική όαση οικοσυστήματος.
Εκεί και το Βάι, το μοναδικό φοινικόδασος της Κρήτης.
Η ιστορία ξεκινά στα μέσα της δεκαετίας του 90, όταν το εκκλησιαστικό συμβούλιο απευθύνεται σε 10 μεγάλες πρεσβείες ευρωπαϊκών κρατών και ζητά επενδυτές για την περιοχή. Τρεις εταιρίες ανταποκρίνονται. Ανάμεσά τους η (off shore) Loyal World Limited, που, καίτοι συγκεντρώνει τα πυρά των υπολοίπων, υπερισχύει.

Πρόθεση των επενδυτών είναι να φτιάξουν μία νέα "κωμόπολη" στην περιοχή με πολυτελή συγκροτήματα, γήπεδα γκόλφ και όλες τις υποδομές που θα την καταστήσουν αυτόνομο τουριστικό προορισμό.
Οι τοπικοί φορείς κοιτούν αρχικά με δυσπιστία το πλάνο.
Το επιχείρημα των επενδυτών για δημιουργία νέων θέσεων εργασίας δεν τυγχάνει
αποδοχής, καθώς οι δείκτες ανεργίας -σε μία ακατοίκητη περιοχή- είναι
εξ' ορισμού μηδενικοί και στα τριγύρω μέρη το μείζον πρόβλημα δεν είναι η ανεργία
αλλά η απομόνωση και η εγκατάλειψη που βιώνουν οι Σητειακοί.
Εν τω μεταξύ, το ελληνικό δημόσιο μπαίνει δυναμικά στο παιχνίδι, διεκδικώντας εκτάσεις γης και το θέμα καταλήγει στα δικαστήρια καθυστερώντας τη σύμβαση.
Οι ντόπιοι οικολόγοι ξεσηκώνονται με την επιμονή των επενδυτών στα γήπεδα γκόλφ.
Κάπου αναφέρεται στο μάστερ πλάν ότι η Κρήτη ενδύκνειται λόγω κλίματος. Οι πολέμιοι δεν αργούν να αποδείξουν το έωλο του επιχειρήματος. Που ακούστηκε τόπος να ενδύκνειται για γήπεδα γκόλφ με 9 μήνες καλοκαιρίας και τόση λειψυδρία;;;
Η τοπική κοινωνία παρακολουθεί το μπαλάκι να αλλάζει τερέν και αρχίζει να προβληματίζεται με όσα ακούγονται.
Οι ρασοφόροι ιδιοκτήτες και οι άγγλοι επενδυτές τους πανικοβάλλονται και σπεύδουν να υπογράψουν την συμφωνία το καλοκαίρι του 1998. Το πλήρες κείμενο παρέμενε για χρόνια κρυφό -τροφοδοτώντας υποψίες και φημολογίες. Αλλά η ουσία της κίνησης ήταν ότι η επιλογή κατέστη δεσμευτική.

Η σύμβαση αποτελείται από 29 σελίδες και υπογράφηκε στις 14/7/1998 από τον πρόεδρο του Ιδρύματος, Μητροπολίτη Ιεραπύτνης και Σητείας κ. Ευγένιο, και τον τότε εκπρόσωπο της Loyal wοrΙd κ. Σούλμαν. Αποτελείται δε από 27 άρθρα και μεταξύ άλλων (για τους νομικούς πιο χρήσιμο αυτό το απόσπασμα) περιγράφει ότι:

Άρθρο 1

Το Ίδρυμα, με την παρούσα, παραχωρεί τη χρήση της έκτασης (εφεξής η "παραχώρηση") προς την Ανάδοχο.

Άρθρο 2

Α. Η διάρκεια της παραχώρησης ορίζεται σε σαράντα (40) έτη. Ρητά συμφωνείται με την παρούσα ότι η Ανάδοχος έχει δικαίωμα με μονομερή δήλωσή της προς το Ίδρυμα να παρατείνει την παραχώρηση για σαράντα (40) επιπλέον έτη, με τους ίδιους ακριβώς όρους.

Γ. Διευκρινίζεται ότι, παρά τα ως άνω και παρά την ύπαρξη οποιωνδήποτε άλλων όρων της παρούσας και ακόμη και στην περίπτωση οποιασδήποτε λήξης ή καταγγελίας της παρούσας, το Ίδρυμα θα διασφαλίζει πάντοτε ότι οι μισθωτές ή κάτοχοι των βιλών ή και διαμερισμάτων που θα κατασκευαστούν, ή οι εκδοχείς ή ειδικοί διάδοχοι των δικαιωμάτων μισθώσεως ή χρήσεως των βιλών και των διαμερισμάτων που θα κατασκευαστούν, θα συνεχίσουν να απολαμβάνουν ακώλυτα τα δικαιώματά τους όπως αυτά περιγράφονται (ή θα περιγραφούν) στην αρχική σύμβαση μίσθωσης ή εκχώρησης δικαιωμάτων μισθώσεως ή χρήσεως αυτών βιλών και/ή και διαμερισμάτων, για όσο χρόνο το Ίδρυμα παραμένει κύριος της σχετικής έκτασης γης.

Άρθρο 3

Η παρούσα σύμβαση τελεί υπό την αίρεση της πλήρωσης των κατωτέρω προϋποθέσεων:

(α) Έκδοση αμετάκλητης απόφασης από αρμόδιο δικαστήριο στην Ελλάδα που δε θα υπόκειται σε κανένα τακτικό ή έκτακτο ένδικο μέσο ή ένδικη θεραπεία για οποιονδήποτε λόγο και αιτία, συμπεριλαμβανομένης ενδεικτικά της παρόδου (συμπλήρωσης) της προθεσμίας ασκήσεως ενδίκων μέσων κατά της προαναφερόμενης απόφασης, ως θα ορίζει ο νόμος, χωρίς να ασκηθεί ένδικο μέσο, η οποία (απόφαση) θα αναγνωρίζει το Ίδρυμα και/ή τη δικαιοπάροχό του αποκλειστικό (-ούς) και αδιαφιλονίκητο(-ους) κύριο(-ους) της έκτασης.

Διευκρινίζεται ότι η Ανάδοχος μπορεί να προβεί αμέσως μετά την υπογραφή της παρούσας σε κατάθεση των σχετικών δικαιολογητικών εγγράφων για την έκδοση από τις αρμόδιες Αρχές έγκρισης της χωροταξικής μελέτης σε σχέση με το μέρος της έκτασης όπου ανήκει το Ίδρυμα, σύμφωνα με την υπ' αριθμ. 23/1997 απόφαση του Εφετείου Κρήτης (το "75% της έκτασης"), και αμέσως μετά την έκδοσή της η Ανάδοχος και/ή τρίτα πρόσωπα υποδεικνυόμενα από αυτήν (σύμφωνα με τους όρους της παρούσας) μπορούν, συμφωνούντος προς τούτο του Ιδρύματος, το οποίο δε θα δύναται να αρνηθεί τη συγκατάθεσή του χωρίς εύλογη αιτία, να αρχίσουν κατασκευαστικές εργασίες στο 75% της έκτασης. Η έναρξη των εργασιών, σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται στην παράγραφο αυτή, δε θα συνιστά, ούτε θα ερμηνεύεται ως ισοδυναμούσα με ενεργοποίηση της σύμβασης.

Ετήσια ανταλλάγματα

Ε. Τα ετήσια ανταλλάγματα που θα καταβάλλονται στο Ίδρυμα θα ανέρχονται στο δέκα τοις εκατό (10%) επί του ακαθάριστου εισοδήματος (κύκλου εργασιών ή turnover ή gross revenue) της έκτασης, ανεξάρτητα από το ποιος είναι ο φορέας της τελικής εκμετάλλευσης κάθε επιμέρους δραστηριότητας και ανεξάρτητα αν το ως άνω ακαθάριστο εισόδημα πραγματοποιείται μέσα στο γεωγραφικό χώρο της έκτασης ή εκτός αυτού, υπό την προϋπόθεση ότι το εισόδημα αυτό αναφέρεται σε αγαθά, υπηρεσίες και δραστηριότητες που παρέχονται και γίνονται στο έργο.

Διευκρινίζεται, πάντως, ότι στα συνολικά έσοδα επί των οποίων θα υπολογίζονται τα ως άνω ετήσια ανταλλάγματα δε συμπεριλαμβάνονται τα πάσης φύσεως έσοδα της Αναδόχου ή θυγατρικής της εταιρείας, που εισπράττονται ως αμοιβή τους για την αξιοποίηση, την κατασκευή, τη συντήρηση, τη διοίκηση και τη διαχείριση (όχι όμως εκμετάλλευση) του έργου.

Έκτακτα ανταλλάγματα

Στ. Από την ενεργοποίηση της παρούσας η Ανάδοχος θα καταβάλει στο Ίδρυμα ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) επί των καθαρών κερδών της από την εκχώρηση δικαιωμάτων μισθώσεως ή χρήσεως των βιλών και των διαμερισμάτων που θα κατασκευαστούν.

Ζ. Σε περίπτωση που μέσα σε πέντε (5) χρόνια από την ενεργοποίηση της παρούσας η Ανάδοχος, ή θυγατρική της εταιρεία ή εταιρεία θυγατρική θυγατρικής της Αναδόχου και οπωσδήποτε αρυόμενη οικονομικά οφέλη από το έργο, εισαχθεί σε Χρηματιστήριο Αξιών της ημεδαπής ή της αλλοδαπής, ή εάν είτε η Ανάδοχος είτε μία από τις προαναφερθείσες εταιρείες προβεί σε οργανωμένη πώληση σε νέο στρατηγικό επενδυτή πακέτου μετοχών που να αντιπροσωπεύει ποσοστό ανώτερο του πενήντα τοις εκατό (50%) του μετοχικού της κεφαλαίου, ή πακέτου μετοχών με την απόκτηση του οποίου ο στρατηγικός αυτός επενδυτής να αποκτά τον έλεγχο, τότε θα καταβάλλεται στο Ίδρυμα, ως πρόσθετο αντάλλαγμα, ποσό ίσο προς το ένα τοις εκατό (1%) της αξίας που θα προκύπτει επί του προϊόντος εισαγωγής σε Χρηματιστήριο Αξιών ή της κατά τα ανωτέρω πωλήσεως μετοχών.

Η. Σε περίπτωση που η ανάδοχος ή θυγατρική της εταιρεία ή θυγατρική θυγατρικής της εταιρείας εισπράξει οποιαδήποτε κρατική επιδότηση ή επιχορήγηση, ή επιχορήγηση ή επιδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση σε σχέση με το έργο, υποχρεούται να καταβάλει εξ ιδίων στο Ίδρυμα ποσό ίσο προς το τριάντα τοις εκατό (30%) του συνολικού ύψους της επιδότησης ή επιχορήγησης.

Άρθρο 10

Τα συμβαλλόμενα μέρη θα συστήσουν από κοινού μία εποπτεύουσα συμβουλευτική επιτροπή. Η επιτροπή αυτή θα αποτελείται από επτά μέλη, εκ των οποίων το Ίδρυμα θα διορίζει τρία μέλη. Περαιτέρω, τόσο το Ίδρυμα όσο και η ανάδοχος δικαιούνται να διορίζουν και να παύουν οποτεδήποτε και κατά την κρίση τους τα υπ' αυτών διοριζόμενα μέλη.

Άρθρο 13

Τα συμβαλλόμενα μέρη αναγνωρίζουν και αποδέχονται ότι για την εκτέλεση και λειτουργία του έργου ενδέχεται η Ανάδοχος να προσλάβει συνεταίρους ή να συστήσει θυγατρικές εταιρείες ή θυγατρικές θυγατρικών ή να καταρτίσει διάφορες συμβάσεις.

Άρθρο 16

Συμφωνείται ότι η ανάδοχος ή θυγατρική της εταιρεία, πριν πωλήσει πακέτο μετοχών της που αντιπροσωπεύει ποσοστό μεγαλύτερο του 50% του μετοχικού της κεφαλαίου σε νέο στρατηγικό επενδυτή, ή πακέτο μετοχών η απόκτηση του οποίου θα έχει ως συνέπεια να αποκτήσει ο παραπάνω στρατηγικός επενδυτής τον έλεγχο, θα ζητήσει τη συναίνεση του Ιδρύματος σχετικά με την παραπάνω μεταβίβαση.

Το Ίδρυμα δε θα αρνηθεί χωρίς σπουδαίο λόγο τη συναίνεσή του ως προς την παραπάνω μεταβίβαση και θα δικαιούται να αρνηθεί τη συναίνεσή του μόνο στην περίπτωση που ο νέος επενδυτής είναι τέτοιος ώστε, ακόμη και έμμεση με αυτόν σχέση, θα εξέθετε το Ίδρυμα και την Ορθόδοξη Εκκλησία.

Άρθρο 17

Η παρούσα δεν επιτρέπεται να εκχωρηθεί από κανένα συμβαλλόμενο προς οποιονδήποτε τρίτο, φυσικό ή νομικό πρόσωπο δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου.

Άρθρο 22

Σε περίπτωση που οποιαδήποτε διάταξη ή μέρος οποιασδήποτε διάταξης της παρούσας σύμβασης ήθελε κριθεί άκυρη, παράνομη ή ανεφάρμοστη, η αντίστοιχη ακυρότητα, παρανομία και/ή αδυναμία εφαρμογής δε θα επηρεάζει καμία άλλη διάταξη ή μέρος διατάξεως.

Η ελληνική δικαιοσύνη είναι "τυφλή"

Και οι δικαστικές περιπέτειες συνεχίζονται.
Η σύμβαση γίνεται αφορμή να κατηγορηθούν οι υπογράφοντες για "ξεπούλημα γης σε αφερέγγυους", παρασκηνιακές διαβουλέυσεις, δωροδοκίες και μεθοδεύσεις.
Μετά έρχεται ένα βολικό βούλευμα απαλλαγής τους. Οι δικαστές που το συνέταξαν
γρήγορα θα βρεθούν απολογούμενοι για την .. μεροληψία τους. Αυτά εν ολίγοις
για όσους βαριούνται νομικές και νομικίστικες λεπτομέρειες (εμού περιλαμβανομένης). Για τους υπόλοιπους οι λεπτομέρειες ακολουθούν:
Όπως αναφέρεται σε έγγραφο της Εισαγγελίας του Ανώτατου Δικαστηρίου, «η παραχώρηση έγινε με επιλήψιμες διαδικασίες και αμφισβητούμενες αξιολογήσεις, αν και η εταιρεία ήταν αναξιόπιστη και δε συγκέντρωνε τις βασικές προϋποθέσεις της οικονομικής χρηματοδοτικής αξιοπιστίας και της τεχνικής ικανότητας».
Στο στόχαστρο της Δικαιοσύνης, εκτός από το Διοικητικό Συμβούλιο του Ιδρύματος, βρέθηκαν ο τότε γενικός γραμματέας του υπουργείου Οικονομικών, τα μέλη της επιτροπής αξιολόγησης, τα μέλη του Συμβουλίου Εθνικών Κληροδοτημάτων, οι υπεύθυνοι της ΔΟΥ Κηφισιάς, ορκωτοί λογιστές, ένας πολιτικός μηχανικός και ένας δικηγόρος. Οι κατηγορίες που αντιμετώπιζαν οι εμπλεκόμενοι αναφέρονταν στη μακροχρόνια μίσθωση ή «παραχώρηση χρήσης γης» έκτασης 25.913 στρεμμάτων, για 40 χρόνια, με δικαίωμα παρατάσεως άλλα 40 χρόνια.
Η σχετική δικογραφία σχηματίστηκε το 1999, μετά από παραγγελία του τότε εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Παναγιώτη Δημόπουλου, για τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης.
Είχαν προηγηθεί δημοσιεύματα και καταγγελίες που έκαναν λόγο για «μεθοδεύσεις με σκοπό την εκμετάλλευση της περιοχής από αγγλική εταιρεία, η οποία είχε συσταθεί για το σκοπό αυτό και δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις που είχαν τεθεί με την πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος, και γενικά δεν ήταν αξιόπιστη», αλλά και συζητήσεις στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής.

Στο πλαίσιο της προκαταρκτικής εξέτασης που διενεργήθηκε, οι δύο πραγματογνώμονες συνέταξαν μία έκθεση 78 σελίδων! Με βάση αυτήν, η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου παρήγγειλε την άσκηση ποινικών διώξεων κατά των μελών του Δ.Σ. του Ιδρύματος "Παναγιά η Ακρωτηριανή", οι οποίοι και υπέγραψαν την από 14/7/98 σύμβαση «παραχωρήσεως χρήσεως γης για τουριστική ανάπτυξη και εκμετάλλευση», τού τότε γενικού γραμματέα του υπουργείου Οικονομικών, των μελών επιτροπής αξιολόγησης, του Συμβουλίου Εθνικών Κληροδοτημάτων, των υπευθύνων της ΔΟΥ Κηφισιάς, ορκωτών λογιστών, πολιτικού μηχανικού κ.ά.
Τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν οδήγησαν την υπόθεση στην ανάκριση, όμως ήρθε τον Απρίλιο του 2003 το βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Αθηνών, το οποίο έκρινε ότι δεν υπήρξε η παραμικρή παράνομη ενέργεια από την πλευρά των 24 διωκόμενων ατόμων. Ειδικότερα, με το υπ' αριθμ. 1852/22-4-2003 βούλευμα που έχει καταστεί αμετάκλητο, το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών Αθηνών έκρινε ότι δεν πρέπει να γίνει κατηγορία κατά των φερόμενων ως εμπλεκομένων, για τις αξιόποινες πράξεις της «απάτης» σε βαθμό κακουργήματος, της «απιστίας», της «δωροδοκίας», της άμεσης συνέργειας σε απιστία και της ηθικής αυτουργίας σε αυτή.
Τα μέλη του Δικαστικού Συμβουλίου υιοθέτησαν πλήρως την πρόταση του αντεισαγγελέα Πρωτοδικών. Στο σκεπτικό τους φέρονται ότι αξιολογούν κατά τρόπο μονομερή τα αποδεικτικά στοιχεία, ταυτίζονται πλήρως με τις απόψεις και τους ισχυρισμούς των προσώπων που ήταν κατηγορούμενοι, και επιχειρούν να αμφισβητήσουν τα συμπεράσματα και τις διαπιστώσεις των πραγματογνωμόνων με αβάσιμα και αυθαίρετα συμπεράσματα, ενώ αγνοούν και δεν αξιολογούν στο σύνολό της την έκθεση πραγματογνωμοσύνης, η οποία ήταν αποτέλεσμα μίας δουλειάς που διήρκεσε περίπου δύο χρόνια. Μάλιστα, ο εισαγγελικός λειτουργός, ο οποίος ζητείται να ελεγχθεί πειθαρχικά, αναφέρεται ότι με την πρότασή του «είχε προφανή σκοπό την απαξίωση των συντακτών της έκθεσης πραγματογνωμοσύνης, αλλά και αμφισβήτηση της αξιοπιστίας τους, όπως ήταν και οι θέσεις των εμπλεκομένων». Ενδεικτικός του τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίστηκαν οι σοβαρότατες κατηγορίες είναι ο χαρακτηρισμός της θέσης των υπαλλήλων, που ζήτησαν την τήρηση της νομιμότητας και προσπάθησαν να διασφαλίσουν τα συμφέροντα και το κύρος του Ιδρύματος, ως «γραφειοκρατική δημοσιοϋπαλληλίστικη αντίληψη».

Σύμφωνα με το έγγραφο της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου, τόσο στην εισαγγελική πρόταση, όσο και στο βούλευμα δε λαμβάνονται υπόψη τα πραγματικά περιστατικά και οι διαπιστώσεις της προκαταρκτικής εξέτασης. Αγνοούνται, δε, οι επισημάνσεις που υπήρχαν στη σχετική παραγγελία της Εισαγγελίας του ανώτατου δικαστηρίου για τη διενέργεια περαιτέρω έρευνας, προκειμένου να εξεταστεί η συμμετοχή και άλλων παραγόντων του υπουργείου Οικονομικών και συνεργατών του υφυπουργού Οικονομικών. Τύποις μόνο ασκήθηκε ποινική δίωξη «για δωροδοκία» και «για απάτη», κατά τρόπο εσφαλμένο και με βάση πραγματικά περιστατικά, με τα οποία δε στοιχειοθετείται η πράξη. Ερωτηματικά δημιουργεί ο χαρακτηρισμός της 80ετούς μισθώσεως - παραχώρηση χρήσεως γης - ως «συμβάσεως έργου με αυτοχρηματοδότηση». Έτσι η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου, στο πλαίσιο της εντολής που έδωσε για τη διενέργεια πειθαρχικού ελέγχου, ζητάει να εξεταστεί ενδελεχώς: α) γιατί η δικογραφία που αφορούσε σε εκποίηση μεγάλης έκτασης, με τεράστιο τουριστικό ενδιαφέρον, και προκάλεσε την άμεση επέμβαση της Εισαγγελίας του ανώτατου δικαστηρίου, ανατέθηκε προς επεξεργασία σε αντεισαγγελέα και όχι σε εισαγγελέα, του οποίου μάλιστα η υπηρεσιακή απόδοση χαρακτηρίζεται ως «μη ικανοποιητική», και β) ο τρόπος με τον οποίο το Δικαστικό Συμβούλιο αντιμετώπισε την υπόθεση, αφού περιορίστηκε στην «καθ' ολοκληρίαν αναφορά» στην εισαγγελική πρόταση, χωρίς σκέψεις και αιτιολόγηση της απαλλακτικής κρίσης, μέσω του βουλεύματος.
Ο αντεισαγγελέας παρακράτησε τη δικογραφία επί 5 μήνες, από τον Οκτώβριο 2001 μέχρι το Μάρτιο 2002, παρά το γεγονός ότι τα ποινικά αδικήματα της «απιστίας» και της «άμεσης συνέργειας σε αυτή» έχουν χρόνο τελέσεως το χρονικό διάστημα 1993-1998 και η προκαταρκτική εξέταση για την υπόθεση είχε αρχίσει από το 1999.

"Είναι πολλά τα λεφτά, Άρη"

Στο εξόχως αποκαλυπτικό έγγραφο του που έδωσε το πράσινο φως για την ισχύ της συμφωνίας το 1998 ο τότε γ.γ. του Υπουργείου Οικονομικών κ. Αλαμάνος αναφέρει:
1. Η εταιρία θα κατασκευάσει έργα που θα περιλαμβάνουν:
α) Ξενοδοχείο διαμερισμάτων οικογενειακής χρήσης με δικό του εμπορικό κέντρο.
β) Ξενοδοχείο για συνέδρια, γήπεδο γκολφ, εμπορικό κέντρο και βίλες.
γ) Ξενοδοχείο για αθλητικές εκδηλώσεις με εμπορικό κέντρο και εγκαταστάσεις αναψυχής.
δ) Ξενοδοχείο μαρίνας με μαρίνα ολιγοήμερης παραμονής, εμπορικό κέντρο, διαμερίσματα και βίλες με προοπτική κέντρου αναψυχής θαλασσίων σπορ.
ε) Ξενοδοχείο υπεροπολυτελείας με γυμναστηριακό κέντρο υγείας και με μεταγενέστερη ανάπτυξη μικρού αριθμού βιλών.

Επιπλέον συμπληρωματικά θα κατασκευαστούν:
α) Κέντρο Καλών Τεχνών για την έκθεση και πώληση τοπικών έργων τέχνης και χειροτεχνίας.
β) Αμφιθέατρο για μουσική και θεατρικές παραγωγές.
γ) Αθλητικό κέντρο για εντόπιες και φιλοξενούμενες ομάδες καθώς και για αθλητές.
δ) Κοινοτικές υπηρεσίες όπως Κέντρο Υγείας κλπ. για χρήση από τους κατοίκους της περιοχής και τους επισκέπτες.
ε) Εργο υποδομής σχετικά με υδροδότηση, επεξεργασία λυμάτων και απορριμμάτων, παροχή ηλεκτρικής ενέργειας, τηλεπικοινωνίες και μεταφορές.
2. Η εταιρία υποχρεούται να προβεί με δικά τηςέξοδα στη σύνταξη των πιο κάτω μελετών: α) Χωροταξικής, β) περιβαλλοντικής γ) προστασίας επέκτασης, συντήρησης και ανάδειξης του Φοινικόδασους Βάι δ) προστασίας και ανάδειξης σε συνεργασία με την αρχαιολογική υπηρεσία των αρχαιολογικών χώρων ε) Δικτύων ηλεκτροδότησης και τηλεπικοινωνιών στ) μέσων μεταφοράς και οδικού δικτύου ζ) Αποκομιδής απορριμμάτων και επεξεργασία λυμάτων η) Πυροπροστασίας θ) Δενδροφύτευσης ι) διαχείρισης υδάτινων πόρων.
3. Το σύνολο της επένδυσης για το έργο θα ανέλθει στο ποσό των 500.000.000 στερλινών (σε τιμή Δεκεμβρίου 1994).
4. Ο χρόνος εκμίσθωσης θα είναι 40 έτη με δικαίωμα 40ετούς ανανέωσης εφόσον η ανάδοχος ασκήσει το δικαίωμα προαιρέσεώς της.
5. Με την υπογραφή της σύμβασης μετά την έγκριση των σχετικών αποφάσεων θα καταβληθεί στο Ιδρυμα το ποσό των 200.000.000 δρχ. το οποίο δεν θα επιστρέφεται σε καμιά περίπτωση. Αμέσως μετά την έκδοση της αμετάκλητης δικαστικής απόφασης θα καταβληθεί στο Ιδρυμα το ποσό των 100.000.000 δρχ. μετά δε και την έγκριση της χωροταξικής μελέτης θα καταβληθεί και το υπόλοιπο της αρχικής δραχμικής καταβολής μέχρι του ποσού των 5.000.000 στερλινών.
6. Ετησίως θα καταβάλλεται προς το Ιδρυμα το 10% του ακαθαρίστου εισοδήματος από τη χρήση των πάσης φύσεως εγκαταστάσεων και επίσης το 10% επί των καθαρών κερδών εκ της πωλήσεως μισθώσεων ή δικαιωμάτων χρήσεως των κατασκευασθησομένων βιλών και διαμερισμάτων.

Μία συμπαθητική αφήγηση της υπόθεσης

Έκτοτε δεν υπάρχει υπουργός ή εν δυνάμει υπουργίσιμος και πολιτικός παράγοντας -που να σέβεται τον εαυτό του και το πολιτικό του όραμα- που να μείνει ασυγκίνητος από την υπόθεση της Μονής Τοπλού. Δεν υπάρχει επίσης οικολόγος, τουριστικός παράγων, τοπικός φορέας και επιστημονοσύμβουλος που να μην έχει εμπλακεί. Στις αρχές του έτους το θέμα έγινε και συνέδριο γιατί όλοι όσοι είχαν εντριφύσει κάπου έπρεπε να καταθέσουν τον προβληματισμό τους. Εκεί βρέθηκε και ο ηγούμενος της Μονής Τοπλού που αφηγήθηκε την ιστορία του:

"Κάμαμε, λοιπόν, το Ίδρυμα «Παναγία η Ακρωτηριανή», το οποίο λόγω του ότι εγώ το ζω το θέμα από κοντά το φρόντισα περισσότερο και ταλαιπωρήθηκα περισσότερο. Δε μετανιώνω για αυτό το πράγμα, γιατί είχα συναίσθηση και εξακολουθώ να έχω συναίσθηση του τι κάνω και δε με έχει ζαλίσει ο στροβιλισμός των διαφόρων θέσεων και απόψεων, που υφίστανται από τότε μέχρι και σήμερα. Κατά συνέπειαν, προχωρούμε, κάνουμε τη δουλειά μας και πιστεύουμε ακράδαντα ότι προσφέρουμε έργο θετικό στην τοπική κοινωνία. Αυτό δε θα το πω ούτε εγώ, ούτε εσείς. Θα το γράψει και θα το πει η Ιστορία. Θα το πουν οι αυριανοί.

Το Ίδρυμα «Παναγία η Ακρωτηριανή» εν συνεχεία…ο σκοπός του Ιδρύματος ήταν να αξιοποιηθεί αυτή η έκταση και εμείς δεν είμαστε εκείνοι που είπαμε ότι θα πρέπει σώνει και καλά να γίνουν τουριστικές εγκαταστάσεις… Είπαμε ότι…, εκάμαμε μια δημοσίευση εκδήλωσης πρόσκλησης διεθνούς ενδιαφέροντος, μια πρόσκληση μάλλον, στην οποία λέγαμε…ζητούσαμε επενδυτές να μας καταθέσουνε προτάσεις αξιοποίησης αυτής της εκτάσεως, με ποιο τρόπο, δηλαδή, μπορεί να αξιοποιηθεί αυτή η έκτασις.
Προσήλθαν στο διαγωνισμό τρεις εταιρίες και κατέθεσαν προτάσεις. Που όταν κάναμε τις συζητήσεις μία εκ των εταιριών, η οποία τελικά δεν επελέγη, μας είπε ότι η περιοχή σας είναι η μοναδική περιοχή που προσφέρεται για μια ήπια τουριστική ανάπτυξη, για μια υψηλή μορφή τουρισμού με εντελώς πρωτόγνωρες προδιαγραφές τουριστικές, που η Κρήτη δεν τις γνωρίζει. Κατά συνέπειαν, θα πρέπει να είμαστε επιφυλακτικοί σ’ αυτά που λέμε και στους χαρακτηρισμούς που δίδομε στον τουρισμό, σ’ αυτή τη μορφή του τουρισμού, αφού δεν τη γνωρίζομε…και πιστεύω ότι δεν τη γνωρίζομε γιατί δεν υπάρχει στο νησί αυτή τη στιγμή. Εν συνεχεία, κάμαμε την αξιολόγηση, βρήκαμε τους συμβούλους μας, οικονομικούς και χρηματοοικονομικούς συμβούλους, καταθέσαμε τις προτάσεις και των δύο εταιριών που συμμετείχαν για να γίνει μια σύγκριση στο Υπουργείο Οικονομικών το οποίο είναι το καθ’ ύλην αρμόδιο υπουργείου που εποπτεύει τα Ιδρύματα, τα κοινωφελή Ιδρύματα. Ο Υπουργός Οικονομικών, τότε, δεν περιορίστηκε σε μια απλή έγκριση από υπηρεσιακούς παράγοντες, αλλά συνεκρότησε μια επιτροπή από ειδικούς επιστήμονες, μια ενδεκαμελή επιτροπή από ειδικούς επιστήμονες, συγκεκριμένα από το Πάντειο Πανεπιστήμιο, από το Πανεπιστήμιο το Καποδιστριακό, από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, το Οικονομικό Επιμελητήριο, ορκωτούς λογιστές, από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους και από κρατικούς φορείς. Έτσι, λοιπόν, η επένδυση…μάλλον οι προοπτικές της επένδυσης και οι όροι της επενδύσεως εβασανιζότανε περίπου για δυο χρόνια, από τον Οκτώβριο του ’96 μέχρι τον Ιούλιο… Ιούνιο του ’98…ασχολούντανε αυτή η Επιτροπή. Στη συνέχεια, αφού πήραμε το καλώς έχειν και προχωρήσαμε σε αρχές συμφωνίες και σε υπογραφή σύμβασης με την εταιρία, τη Loyalwοrld, στη συνέχεια άρχισε η σύνταξη των μελετών. Η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων…βεβαίως προέγκριση χωροθέτησης είχε δοθεί από το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.
… Η Εταιρία συνέταξε τη μελέτη αυτή και την κατέθεσε στο Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. επί υπουργείας της κ. Παπανδρέου. Το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. αφού την εξήτασε για τρεις τέσσερις μήνες με τις υπηρεσίες του, μας την επέστρεψε με μια σειρά από ερωτήματα και από συμπληρώσεις.
Όπως είπα, η Περιβαλλοντική Μελέτη αφού επεστράφη από το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. μετά από τρεις τέσσερις μήνες, η Εταιρία τώρα περίπου για ενάμιση δύο χρόνια δεν κάνει τίποτα άλλο από το να έχει αναθέσει τις συμπληρώσεις αυτές και τις διορθώσεις, τη βελτιοποίηση της μελέτης σε πεντέξι τεχνικές εταιρίες που ασχολούνται με περιβαλλοντικά θέματα, με γεωλογικές μελέτες, με υδρογεωλογικές, με αφαλάτωση νερού, και λοιπά και λοιπά. Είδαν ότι αμφισβητείται η εγκυρότητα και η φέρουσα ικανότητα, δηλαδή τα αποτελέσματα αυτών των μελετών, οι οποίες μελέτες έχουνε κατατεθεί στο Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. από αρκετό καιρό… το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. τις έχει μελετήσει με τις υπηρεσίες του που υποτίθεται ότι είναι οι αρμόδιες υπηρεσίες που αποτελούνται από ειδικούς επιστήμονες… και δεν άκουσα κανέναν από αυτούς που αμφισβητούνε τη φέρουσα ικανότητα να μας πει τέλος πάντων που πρέπει να τις καταθέσουμε αυτές τις μελέτες αν το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., ή μάλλον αφού το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. κατά την άποψη τους δεν είναι το ενδεδειγμένο όργανο που πρέπει να δώσει τις εγκρίσεις;
(Ακολουθεί ερώτηση από Δημότη Ιτάνου που επισημαίνει του φόβους της τοπικής κοινωνίας λόγω της γενικότερης άγνοιας για το περιεχόμενο του συμφωνητικού ανάμεσα στο Ίδρυμα «Παναγία η Ακρωτηριανή» και την εταιρία Loyal wοrΙd. ) Και ο ηγούμενος απάντησε:
Η σύμβασις είναι ένα δημόσιο έγγραφο. Δεν είναι ούτε συγχωροχάρτι για να την έχουμε κρυμμένη, ούτε τίποτε. Είναι δημόσιο έγγραφο, το οποίο έχει κατατεθεί στα Υπουργεία, σε όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες, και οποιοσδήποτε θέλει μπορεί να έρθει στο Μοναστήρι να την διαβάσει. Δεν είναι, όμως, η σύμβαση φέιγ βολάν να την τοιχοκολλήσουν στα περίπτερα".

Στην ίδια ημερίδα παρέμβαση κάνει κι ο Δήμαρχος της περιοχής:

"Το Ίδρυμα θα είναι ένας οικονομικός κολοσσός και έχει ένα καταστατικό με άγιους σκοπούς. Ένας άνθρωπος που ξέρετε, ο Δεσπότης (Σημείωση: εννοείται ο Μητροπολίτης Ιεραπύτνης και Σητείας Ευγένιος) δηλαδή, μπορεί να αλλάζει, να ορίζει… όχι να αλλάζει ακριβώς, αλλά μετά από παραίτηση, ο μη γέννητο θάνατο και τρεις συνεχείς απουσίες, να αλλάζει τα υπόλοιπα έξι μέλη, και τον Ηγούμενο ακόμα, σύμφωνα με το εκκλησιαστικό δίκαιο. Όσο άγιος και αν είναι αυτός ο άνθρωπος, σε ένα ευρωπαϊκό κράτος, δεν θα πρέπει στα χέρια του να κρατάει τη μοίρα του Ιδρύματος, το 10% του τζίρου, αυτούς του υψιπετείς στόχους που έχει βάλει το καταστατικό".

Εν τω μεταξύ, η Αγγλική εταιρία μετασχηματίζεται. Αλλάζει όνομα και γίνεται Minoan Group Plc. Ο νέος της πρόεδρος Κρίστοφερ Έγκλετον, δηλώνει ότι η εταιρεία έχει ήδη καταθέσει στο ΥΠΕΧΩΔΕ από τις 14 Απριλίου 2005 το πρώτο τμήμα της νέας συμπληρωματικής περιβαλλοντικής μελέτης για τις επενδύσεις της στην Κρήτη, ενώ στο σύνολό της η μελέτη θα παραδοθεί στο αμέσως ερχόμενο διάστημα. Μάλιστα, στη μελέτη αυτή έχει εξεταστεί όχι μόνο η ανάπτυξη της περιοχής τού Κάβο Σίδερο, αλλά και η σχέση της με ολόκληρη την Ανατολική Κρήτη. «Έχουμε διαβεβαιώσεις ότι η νέα κυβέρνηση στην Ελλάδα, που επιδιώκει να ενθαρρύνει τις επενδύσεις από το εξωτερικό, θα μας αντιμετωπίσει αμερόληπτα, όταν θα χρειαστεί να αποφασίσει για την έγκριση της περιβαλλοντικής μελέτης και την έκδοση των απαραίτητων οικοδομικών αδειών», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Έγκλετον. Πολύ προσεκτικότερος στις διατυπώσεις του από τον προκάτοχό του που κάποτε δήλωνε ευθαρσώς ότι στην Ελλάδα δεν κάνεις μπίζνα αν δεν λαδώσεις.
Και πράγματι, εν μέσω θερινής ραστώνης στα τέλη Αυγούστου, με μια απλή όσο και ... αθώα διάταξη στο νομοσχέδιο περί Ιαματικού Τουρισμού, η υπουργός Τουριστικής Ανάπτυξης παρέχει τη δυνατότητα «μακροχρόνιας μίσθωσης για τουριστικούς σκοπούς ακινήτων της Εκκλησίας της Ελλάδος, της Κρήτης, Δωδεκανήσου και των Μονών Αγίου Ορους και Πατριαρχείου».

Έχει προηγηθεί ταξίδι του ζεύγους Καραμανλή προ ετών για ενημέρωση στην περιοχή,
προσωπικό ενδιαφέρον του κ. Σημίτη επί πρωθυπουργίας του και βέβαια το "άγρυπνο βλέμμα" του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, που λόγω εντοπιότητας παρακολουθεί τις εξελίξεις στενά.
Έχει προηγηθεί ακόμη και μία παραφιλολογία για το αν θα απαγορευθεί η ένταξη νέων τουριστικών επενδύσεων στο αντίστοιχο σκέλος του αναπτυξιακού νόμου για την Κρήτη,
ορίζοντάς την ως κορεσμένη περιοχή.

Αντιγράφω απόσπασμα από την σελίδα των οικολογικών Οργανώσεων της Κρήτης:

"Στα χρόνια που μεσολάβησαν προέκυψαν δικαστικές αποφάσεις υπέρ της Μονής και έτσι, με τις ευχές και των δύο τελευταίων κυβερνήσεων (ΠΑΣΟΚ και ΝΔ), "ήρθε η ευλογημένη στιγμή της υπογραφής της συμβάσεως", όπως αναφέρεται σε απάντηση της Μητρόπολης προς τον τοπικό τύπο. Αυτή η "ευλογημένη στιγμή" της υπογραφής ήρθε παρά το γεγονός ότι το 1998 είχαν βγει στην επιφάνεια σοβαρές νομικές παραβάσεις:

- Το εφετείο Κρήτης αναγνώριζε στο ελληνικό δημόσιο την ιδιοκτησία 10.000 στρεμμάτων.

- Όπως προέκυπτε από επιστολή της ίδιας της Loyal world προς το "Ίδρυμα Παναγίας Ακρωτηριανής", η εταιρεία ήταν "μιας χρήσης" και συστάθηκε για την περίσταση. Σύμφωνα δε με έρευνα της Dun & Broadstreet International το κεφάλαιό της ήταν ανύπαρκτο.

- Ενώ η υπόθεση "δεν περπατούσε", καθώς βρέθηκε στο Υπουργείο Οικονομικών ένας έντιμος υπάλληλος που εξέθετε διαρκώς τις παράνομες πράξεις που άλλοι προωθούσαν, όταν ο αρμόδιος αυτός μετατέθηκε σε άλλη υπηρεσία, αίφνης όλοι υπέγραψαν τα σχετικά έγγραφα που εκκρεμούσαν και που προσέφεραν νομιμοφάνεια στο "Ίδρυμα Παναγία Ακρωτηριανή" προκειμένου να υπογράψει με την αγγλική "εταιρεία μαϊμού".

Το ιδιαίτερα ένθερμο ενδιαφέρον για το μέλλον της επένδυσης που είχε επιδείξει ο κ. Σημίτης, όταν ήταν πρωθυπουργός, φαίνεται ότι ήταν αρκετό για να ξεπεραστούν οι σοβαρές νομικές παραβάσεις. Αλλά και ο νυν πρωθυπουργός και τότε αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κ. Καραμανλής είχε ενημερωθεί επαρκώς για την επένδυση ήδη από το καλοκαίρι του 1999 κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στη Μονή Τοπλού.

Η συγκεκριμένη off-shore εισάγεται ονοσούπω στον κατάλογο Aim του χρηματιστηρίου του Λονδίνου. Στον κατάλογο Aim, όπως είναι γνωστό στους χρηματιστηριακούς κύκλους, "μπαίνει οποιοσδήποτε δεν δηλώνει τίποτα και έτσι εξυπηρετούνται όσοι δεν θέλουν να κάνουν reporting των μετοχών. Εν ολίγοις, ο εισαγόμενος μένει ουσιαστικά ανώνυμος και τραβά μόνο κεφάλαια".

Με αυτούς τους ανώνυμους μετόχους έκλεισε συμφωνία η Μονή Τοπλού, η οποία αν ήθελε να διαθέσει την περιουσία της θα μπορούσε ίσως να τη διαθέσει σε ντόπια συμφέροντα. Όμως η Μητρόπολη θα πρέπει να προσέξει. Διότι το αντίστοιχο προηγούμενο των 17.000 στρεμμάτων της Σιθωνίας που άλλαξαν ιδιοκτήτη στη δεκαετία του 1960, έφερε τους αρχικούς συνιδιοκτήτες, την Μονή Εσφιγμένου, να μην έχει εισπράξει την αξία κι επιπλέον οι μοναχοί της να απειλούνται με έξωση και απέλαση από το Άγιον Όρος.

Για μία μόνον από τις εγκαταστάσεις της επένδυσης, εκείνη του γκολφ, ο Oliver Rackham (Corpus Cristi College, Cambridge), εισηγητής στην Ημερίδα (21-5-2005) "Τουρισμός, Γκολφ και Κρητικό Τοπίο: Συμφιλιώνοντας τη συνάντησή τους;", αναρωτήθηκε: "Γιατί κάποιος να θέλει να έρθει στην Κρήτη για να παίξει γκολφ:". Και συνέχισε: "Ένας από τους επενδυτές καυχήθηκε ότι η Κρήτη έχει το μακρύτερο καλοκαίρι: αυτό ακριβώς είναι που κάνει την Κρήτη ακατάλληλη για γκολφ".

Στην κατακλείδα: Χθες ο κ. Σουφλιά έδωσε οριστικά το πράσινο φως για την επένδυση των Άγγλων στο Κάβο Σίδερο. Αν πράγματι, σ' αυτή την χώρα επιλέξαμε στρατηγικές επενδύσεων μαμούθ στον Τουρισμό, εκχωρώντας για ζωές γενεών, τεράστιες εκτάσεις σε ξένα και δυσδιάκριτα συμφέροντα θα προσπαθήσω να το αντιληφθώ. Σε αυτή την περίπτωση όμως να μην ακούσω άλλες διαμαρτυρίες για τα all inclusive πακέτα και τον μαραζμό των τοπικών αγορών.

Αν η Εκκλησία ασκεί επενδυτικές πολιτικές σε πιλοτικό επίπεδο και καθορίζει τις τουριστικές επιλογές ενός τόπου για τον επόμενο αιώνα, επίσης θα το δεχτώ. Να μην ξανακούσω όμως καυγά για διαχωρισμό κράτους - εκκλησίας, καθώς
στην πράξη το θέμα έχει λυθεί.

Προσπάθησα να μεταφέρω εδώ όσα στοιχεία είχα για το θέμα και όσα κατά καιρούς δημοσιεύτηκαν (προφανώς κάποια διέφυγαν της προσοχής μου). Προσπάθησα επίσης να τα παραθέσω με μορφή καταγραφής, αποφεύγοντας να "χρωματίσω" το κείμενο με τις αντιδράσεις, που πρόσφατα ενέσκυψαν στην τοπική κοινωνία για τη μονάδα αφαλάτωσης, το εργοστάσιο επεξεργασίας λυμμάτων και τα γήπεδα γκόλφ.

Απέφυγα επίσης -την τύπου Γιάννη Μαρή- μυθιστορία, για το δυστύχημα που στοίχισε την ζωή στον μοναδικό ιερωμένο που αντιτάχθηκε στο εν λόγω σχέδιο. Δεν υπάρχουν αποδείξεις για τίποτα και το τεκμήριο της αθωότητας παραμένει ισχυρό.

Το Κάβο Σίδερο -αν όλα πάνε κατ' ευχήν- θα είναι η πρώτη ξένη πόλη που θα αποκτήσει η ελληνική επικράτεια. Χτισμένη από ξένους για ξένους.
Βοήθειά μας και συμπαθάτε με που σας κούρασα ...
Τα πρωτοσέλιδα του Τύπου είναι διθυρραμβικά κι ένοιωσα κι εγώ μία .. κούραση από το πόσο "σύντομη" μνήμη διαθέτουμε.

Σημείωση: Με διαφορετικό (μπλε) χρώμα σημειώνω όσα κατά καιρούς
δημοσιοποιήθηκαν και αφορούν κυρίως νομικούς και οικονομικούς
όρους της υπόθεσης. Όχι πως δεν είναι σπουδαία αλλά κατανοώ ότι για κάποιους μπορεί απλά να είναι βαρετή τόση ανάγνωση.

Permalink για το "Μονή Τοπλού: Μετά φόβου Θεού επενδύωμεν. Το ανάγνωσμα"